BÀI 1:

DẪN NHẬP

Câu 1: Tác giả của Tin Mừng thứ ba là ai?

Thưa: Truyền thống Giáo Hội cho rằng Tin Mừng này được viết bởi thánh Lu-ca, một người dân ngoại theo văn hóa Hy Lạp, xuất thân từ An-ti-ô-ki-a, thuộc xứ Sy-ri-a. Ngài là môn đệ và cũng là người bạn đồng hành của thánh Phao-lô trên hành trình truyền giáo (Plm 24; 2 Tm 4,11).

Câu 2: Độc giả của Tin Mừng Lu-ca là ai?

Thưa: Trong lời tựa của mình, tác giả viết cho người có tên là “Thê-ô-phi-lô”, có lẽ là một nhân vật có thế giá trong xã hội thời bấy giờ đã trở lại đạo. Tuy nhiên, “Thê-ô-phi-lô” còn có nghĩa là người mến yêu Thiên Chúa, nên danh xưng đó có thể ám chỉ những người đã tin vào Thiên Chúa. Độc giả của Tin Mừng Lu-ca là những Ki-tô hữu gốc dân ngoại.

Câu 3: Tin Mừng Lu-ca được soạn thảo khi nào và ở đâu?

Thưa: Theo truyền thống, thì Tin Mừng Lu-ca phải được soạn thảo sau biến cố phá hủy đền thờ vào năm 70, do đó nhiều học giả cho rằng Tin Mừng này được soạn thảo vào khoảng năm 80-90. Về nơi soạn thảo, cho tới ngày nay cũng chưa có một sự chắc chắn, vì thế đã có rất nhiều nơi được đưa ra như: Hy Lạp, A-khai-a hay Rô-ma.

Câu 4: Mục đích của Tin Mừng Lu-ca là gì?

Thưa: Tin Mừng Lu-ca được viết dành cho những Ki-tô hữu đang phải đối diện với những thử thách đức tin. Một mặt, họ đang chứng kiến và phải đối mặt với nguy cơ mất tính mạng do những cuộc bách hại đức tin khốc liệt. Mặt khác, họ đang phải đối diện với những xung đột trong cộng đoàn giữa các Ki-tô hữu gốc Do-thái và những Ki-tô hữu gốc dân ngoại.

Câu 5: Tin Mừng Lu-ca có bố cục như thế nào?

Thưa: Lu-ca bao gồm 24 chương, được viết theo lược đồ giống với lược đồ của Tin Mừng Mác-cô và Tin Mừng Mát-thêu, bao gồm:

- Lời tựa (Lc 1,1-4)

- Thời thơ ấu của Đức Giê-su và Gio-an an tẩy giả (Lc 1,5-2,52).

- Chuẩn bị cho sứ vụ (Lc 3,1-4,13).

- Sứ vụ của Đức Giê-su tại Ga-li-lê (Lc 4,14-9,50).

- Hành trình của Đức Giê-su lên Giê-ru-sa-lem (Lc 9,51-19,27).

- Sứ vụ của Đức Giê-su tại Giê-ru-sa-lem (Lc 19,28-21,38).

- Tường thuật Thương khó của Đức Giê-su (Lc 22,1-23,56)

- Phục sinh và Thăng thiên (Lc 24,1-53)

Câu 6: Tư tưởng thần học chủ đạo của Tin Mừng Lu-ca là gì?

Thưa: Tư tưởng thần học chủ đạo của Tin Mừng Lu-ca bao gồm các chủ đề về: Ki-tô học; Ơn cứu độ phổ quát; Lòng thương xót và ơn tha thứ của Thiên Chúa; Niềm vui ơn cứu độ; Chúa Thánh Thần và Cầu nguyện.

Câu 7: Theo Tin Mừng Lu-ca, Đức Giê-su là ai?

Thưa: Tác giả Tin Mừng Lu-ca trình bày Đức Giê-su như vị ngôn sứ mà Thiên Chúa đã hứa ban nhân loại (Đnl 18,15-18) nhưng lại bị “người nhà” từ chối, như đấng Ki-tô con vua Đa-vít, đấng phải chịu đau khổ trước khi bước vào vinh quang (24, 26) và là Con Thiên Chúa (23, 46) đến cứu độ chúng ta .

Câu 8: Chủ đề “Ơn cứu độ phổ quát” được Lu-ca trình bày như thế nào?

Thưa: Lu-ca muốn trình bày rằng ơn cứu độ không chỉ dành riêng cho dân Do-thái, nhưng được trao ban cho tất cả mọi người (Lc 2, 30-32; 3,6).

Câu 9: Chủ đề “Lòng thương xót và ơn tha thứ” được Lu-ca trình bày như thế nào?

Thưa: Lu-ca trình bày Chúa Giê-su luôn quan tâm đến người nghèo, các tội nhân và những người bị gạt ra bên ngoài xã hội. Đồng thời, Chúa đón tiếp những người tội lỗi nhưng có lòng ăn năn thống hối (Lc 7,36-50). Tin Mừng Lu-ca cũng trình bày khuôn mặt của Thiên Chúa Cha đầy lòng thương xót và mời gọi các môn đệ và mọi người có cách cư xử nhân hậu.

Câu 10: Chủ đề “Niềm vui cứu độ” được Lu-ca trình bày như thế nào?

Thưa: Trong Tin Mừng Lu-ca, niềm vui cứu độ được thể hiện trong giáo huấn của Chúa Giê-su, khơi nguồn từ sự xác tín vào tình yêu và lòng thương xót của Thiên Chúa. Niềm vui ấy được diễn tả qua biến cố Giáng Sinh của Chúa Giê-su và sự ra đời của Gio-an Tẩy Giả (Lc 1,14; 2,10). Niềm vui ấy cũng được diễn tả trong chương 15, khi tìm thấy con chiên lạc (Lc 15,4-7), tìm được đồng tiền mất (Lc 15, 8-10) và gặp lại người con hoang đàng trở về (Lc 15,11-32). Niềm vui còn thể hiện qua sự hoán cải của tội nhân và hình ảnh các môn đệ trở về Giê-ru-sa-lem với lòng tràn ngập niềm vui sau khi Chúa Giê-su thăng thiên (Lc 24,52)

Câu 11: Tin Mừng Lu-ca trình bày như thế nào về Chúa Thánh Thần?

Thưa: Tác giả Tin Mừng trình bày hoạt động của Chúa Thánh Thần ngay ở những trang đầu của Tin Mừng như trong biến cố Truyền tin (Lc 1,41), hay hoạt động của Ngài nơi ông Si-mê-ôn (Lc 2,26). Ngoài ra, Thánh Thần còn can thiệp cách đặc biệt trong cuộc đời của Đức Giê-su: chính Thánh Thần ngự xuống trên đầu Đức Giê-su dưới hình chim bồ câu khi Đức Giê-su chịu phép rửa (Lc 3,21-22) hay Đức Giê-su được Thánh Thần dẫn vào trong hoang địa và chịu ma quỷ cám dỗ (Lc 4,1-2), và đặc biệt khi bắt đầu công khai đi rao giảng, Đức Giê-su đã đọc đoạn sách Is 61,1-2 nói về việc Thần Khí Đức Chúa tấn phong và sai đi. Chính Đức Giê-su cũng khẳng định ân huệ cao quý nhất mà Thiên Chúa ban cho các môn đệ là Thánh Thần (Lc 11,13), bởi vậy, tội phạm đến Chúa Thánh Thần sẽ không được tha (Lc 12,10). Cuối cùng, Chính Thánh Thần hoạt động trong các tông đồ và dạy họ biết những điều phải nói. (12,11-12).

Câu 12: Tin Mừng Lu-ca trình bày về cầu nguyện như thế nào?

Thưa: Tin Mừng Lu-ca nhấn mạnh tới việc cầu nguyện của Đức Giê-su như là bắt đầu của mọi sứ vụ của Ngài. Và Ngài trở thành mẫu gương về sự cầu nguyện cho các tông đồ và các Ki-tô hữu. Có bảy lần tác giả miêu tả về việc Đức Giê-su cầu nguyện, trong khi đó, các sách Tin Mừng khác không đề cập tới.

- Đức Giê-su cầu nguyện khi chịu phép rửa (Lc 3,21)

- Đức Giê-su vào nơi hoang vắng cầu nguyện (Lc 5,16)

- Đức Giê-su cầu nguyện trước khi chọn Mười hai tông đồ (Lc 6,12)

- Đức Giê-su cầu nguyện trước khi Phê-rô tuyên xưng đức tin (Lc 9,18)

- Đức Giê-su cầu nguyện trước khi biến hình trên núi (Lc 9,28-29)

- Đức Giê-su cầu nguyện trước khi dạy các tông đồ kinh « Lạy Cha » (Lc 11,1)

- Đức Giê-su cầu nguyện với Chúa Cha trên cậy thập giá và xin tha cho những kẻ thi hành bản án (Lc 23,24)

BAN GIÁO LÝ ĐỨC TIN GPTB