GIÁO XỨ KHÚC MAI

Năm đón nhận Tin Mừng : Đầu thế kỷ XIX

Năm thành lập Giáo họ : 1842

Năm thành lập Giáo xứ : 26/11/2009

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 1992

Bổn mạng : Thánh Đaminh (08/8)

Số giáo dân : 706 (Toàn xứ), 360 (Nhà xứ)

Địa chỉ : Nhà thờ Khúc Mai, thôn Khúc Mai, xã Thụy Thanh, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.

I- VỊ TRÍ

Giáo xứ Khúc Mai nằm bên bờ sông Diêm Hộ; cách Tòa Giám mục Thái Bình khoảng 16km về hướng Đông Bắc; phía Tây Nam giáp xứ Lương Đống; phía Bắc giáp xứ Đông Khê.

II - HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Lược sử hình thành và phát triển Theo truyền khẩu, đầu thế kỷ XIX, 3 nhóm người Công giáo ở vùng Thanh Hoá xuôi dòng sông Diêm Hộ đến lập nghiệp ở xóm Hỗn Xuyên, xã Nghĩa Hưng, tổng Hóa Tài, huyện Thụy Anh, tỉnh Thái Bình. Năm 1842, nhóm tín hữu này đã lập nên cộng đoàn Giáo họ Khúc Mai, thuộc xứ Kẻ Hệ và nhận thánh Đaminh làm quan thầy.

Thời gian đầu, các tín hữu nơi đây dựng một nhà nguyện 4 gian bằng tre, lợp rạ làm nơi cầu nguyện sớm tối. Đời sống và tinh thần sốt sáng của giáo hữu nơi đây đã thu hút bà con lương dân nơi khác về đây sinh sống và làm nên làng Khúc Mai.

Năm 1886, với số nhân danh là 213 người, cộng đoàn Giáo họ bắt tay vào việc xây dựng nhà thờ mới bằng gỗ lim, sơn son thiếp vàng (dài 21.5m, rộng 10.4m). Tiếp đến, Giáo họ tiếp tục xây dựng 5 gian nhà phòng (dài 16m, rộng 6m, cao 4m). Sau đó, Giáo họ xây dựng một tháp chuông, được hai tầng thì tạm ngưng.

Năm 1900, Khúc Mai được cắt về khu Tây của Giáo xứ Thượng Phúc.

Sau nạn đói năm 1945, số giáo dân giảm sút đáng kể, chỉ còn một phần ba, nhà thờ lúc này bị nhà nước trưng dụng.

Năm 1950, nhà thờ Khúc Mai bị đốt phá bình địa, Đức tin bị thử thách nặng nề, tưởng chừng như gục ngã trước thời thế.

Năm 1954, phần lớn bà con giáo dân rời bỏ quê hương di cư vào Nam. Số người ở lại phải chống chọi với nhiều thử thách, đau thương để giữ vững Đức tin.

Năm 1961, Giáo họ sửa chữa và mở rộng ngôi nhà phòng làm nơi cầu nguyện. Từ đó, đời sống Đức tin của Giáo họ được hun đúc lại.

Năm 1990, số giáo dân trong Giáo họ đã lên tới 250 nhân danh. Dưới sự coi sóc của cha Augustinô Vũ Văn Hương, đời sống Đức tin của giáo dân như được thổi thêm một luồng sinh khí mới, hứa hẹn một tương lai tươi sáng cho Giáo họ.

Ngày 14/5/1994, Giáo họ khởi công xây dựng ngôi thánh đường mới với chiều dài 34m, rộng 12m, cao 7m và khánh thành vào ngày 11/01/1996.

Năm 2000, Giáo họ khởi công xây dựng đài Đức Mẹ Lên Trời, và hoàn thành tiếp công trình tháp chuông còn dang dở từ năm 1886. Năm 2007, Giáo họ xây dựng tượng đài thánh Martinô phía đầu nhà thờ và thành lập hội Kim Nhạc nữ.

Ngày 26/11/2009, Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Đệ, Giám mục Giáo phận Thái Bình ban Sắc lệnh số 03/VP/TGMTB/09 nâng Giáo họ Khúc Mai lên hàng giáo xứ.

Năm 2012, cha Vinhsơn Nguyễn Hòa cùng bà con giáo dân xây dựng ngôi nhà chung 2 tầng với chiều dài 22m, rộng 8m, cao 9m.

Các linh mục coi sóc Giáo xứ

Giáo xứ Khúc Mai có được như ngày hôm nay là nhờ sự chăm sóc mục vụ của quý cha: cha Luca Nguyễn Văn Định; cha Vinhsơn Nguyễn Hòa; cha Augustinô Trần Thế Nhận, cha Giuse Vũ Công Phước, cha Đaminh Nguyễn Văn Vực, cha Antôn Tô Duy Lâm và hiện nay là cha Giuse August Hoàng Văn Thụ.

Các giáo họ trực thuộc: Đông Hồ, Duyên Trữ, Nghĩa Chử, Thanh Do, Hoa Tài, Thượng Liệt và Phi Liệt.

III - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Từ khi thành lập, các sinh hoạt trong Giáo xứ nhận được sự cộng tác đắc lực của các hội đoàn: Huynh đoàn Đaminh, hội con Đức Mẹ, hội Gia trưởng, hội Trống, hội Kim Nhạc nữ, Giới trẻ, hội Lòng Chúa Thương Xót, xứ đoàn Thiếu nhi Thánh Thể.

Là một giáo xứ mới nên phong trào học giáo lý nơi đây cũng chưa được phát triển nhiều. Hiện nay, do nhân sự giáo lý viên còn thiếu và hạn chế, Giáo xứ chỉ có lớp giáo lý dành cho thiếu nhi. Bù lại, đời sống cầu nguyện trong Giáo xứ vẫn luôn được duy trì nhờ sự tham dự đông đảo của giáo dân. Phong trào của giới trẻ trong Giáo xứ đang được định hình và phát triển để có thể hòa mình vào phong trào giới trẻ của Giáo hạt và Giáo phận mừng bát thập chu niên thành lập Giáo phận.

GIÁO HỌ HÓA TÀI

Năm đón nhận Tin Mừng : Thế kỷ XIX

Năm thành lập Giáo họ : 1895

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 2013

Bổn mạng : Thánh Giuse (19/3)

Số giáo dân : 30

Địa chỉ : Nhà thờ Hóa Tài, thôn Hóa Tài, xã Thụy Duyên, huyện Thái Thụy, t.Thái Bình. Cách nhà xứ 2.5km về hướng Đông Bắc.

I- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Đầu thế kỷ XIX, ánh sáng Tin Mừng đã đến với mảnh đất Hóa Tài. Người đầu tiên đón nhận Đức tin là cụ Giuse Vũ Trọng Thức, cụ được cha Đaminh Toản rửa tội vào năm 1896.

Năm 1905, năm gia đình khác xin theo Đạo, số giáo dân lúc này đã lên đến 20 người. Trong thời gian này, Giáo họ Hóa Tài được thành lập, trực thuộc xứ Thượng Phúc và nhận thánh Giuse làm bổn mạng.

Năm 1907, Giáo họ xây dựng nhà thờ với chiều dài 14m, rộng 5m, nhưng cơn bão năm 1928 đã đánh sập, chỉ còn lại hai đầu hồi. Sau cơn bão, Giáo họ dựng tạm ngôi nhà tranh làm nơi cầu nguyện.

Sau biến cố di cư năm 1954, Giáo họ chỉ còn 3 gia đình, nhà thờ xuống cấp, làm cho đời sống Đức tin của Giáo họ gặp nhiều thử thách. Sau nhiều lần tu bổ, năm 2013, Giáo họ khởi công xây dựng ngôi nhà thờ mới và được Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Đệ về cắt băng khánh thành ngày 15/01/2014.

Từ năm 2009, Hóa Tài trực thuộc xứ Khúc Mai.

II - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Là một Giáo họ ít người, chỉ với 30 nhân danh, Hóa Tài gặp nhiều khó khăn trong việc thành lập các đoàn hội và đào tạo Đức tin cho con em. Tuy nhiên, những thử thách đã làm cho các thành viên trong Giáo họ ngày càng xích lại gần nhau, luôn sống đùm bọc, chia sẻ niềm vui cũng như nỗi buồn.

GIÁO HỌ NGHĨA CHỬ

Năm đón nhận Tin Mừng: Giữa thế kỷ XIX

Năm thành lập Giáo họ : 1874

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 1999

Bổn mạng : Đức Mẹ Vô Nhiễm Tội (08/12)

Số giáo dân : 34

Địa chỉ : Nhà thờ Nghĩa Chử, làng Nghĩa Chử, xã Thụy Duyên, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Cách nhà xứ khoảng 4km về hướng Đông Bắc.

I- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Nghĩa Chử còn có tên gọi khác là Dứa. Theo truyền khẩu, khoảng giữa thế kỷ XIX, một gia đình Công giáo về lưu trú tại làng Dứa. Từ đó, một cộng đoàn Đức tin được hình thành, nhận Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội làm quan thầy và dựng ngôi nhà nguyện nhỏ làm nơi cầu nguyện.

Năm 1935, ngôi nhà nguyện cũ đã trở nên nhỏ bé đối với 100 nhân danh. Vì vậy, Giáo họ đã xây dựng ngôi nhà thờ mới (dài 21.5m, rộng 6m) trên phần đất của ngôi nhà thờ hiện tại cách nhà nguyện cũ 100m về hướng Đông.

Sau biến cố di cư năm 1954, Giáo họ chỉ còn lại một gia đình với 4 nhân danh. Năm 1955, Giáo họ có thêm hai gia đình từ vùng Phú Thọ về sinh sống.

Theo dòng thời gian, ngôi nhà thờ đã bị xuống cấp và được đại tu vào những năm 1983 và 1990. Năm 1999, Giáo họ khởi công xây dựng ngôi nhà thờ mới và được khánh thành vào tháng 12 năm 1999.

Ngày 26/11/2009, Bề trên Giáo phận ban Sắc nâng Giáo họ Khúc Mai lên hàng giáo xứ và Giáo họ Nghĩa Chử trực thuộc Giáo xứ mới.

II - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Có thể nói, tình thương của Thiên Chúa không ngừng tuôn đổ trên Giáo họ Nghĩa Chử tình thương ấy bao bọc hết mọi con dân nơi đây. Dù trải qua biết bao sóng gió thời cuộc, Giáo họ Nghĩa Chử vẫn sắt son một lòng trung kiên, giữ vững Đức tin, Đức cậy, Đức mến dưới sự che chở và cầu bầu của Đức Trinh Nữ Maria.

Là một giáo họ nhỏ bé, Nghĩa Chử không vì thế mà quên đi sứ mạng Chúa trao phó nơi mỗi thành viên trong Giáo họ là ánh sáng, là muối men cho trần gian. Bằng khả năng và lòng nhiệt thành, mỗi tín hữu Nghĩa Chử luôn cố gắng sống xứng đáng với danh xưng Kitô hữu.

GIÁO HỌ PHI LIỆT

Năm đón nhận Tin Mừng : Cuối thế kỷ XIX

Năm thành lập Giáo họ : 1940

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 1998

Bổn mạng : Thánh Giuse Thợ (01/5)

Số giáo dân : 40

Địa chỉ : Nhà thờ Phi Liệt, thôn Vĩnh Ninh, xã Đông Tân, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình. Cách nhà xứ khoảng 6km về hướng Tây Nam.

I - HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Theo truyền khẩu, Phi Liệt được đón nhận ánh sáng Đức tin vào khoảng đầu thế kỷ XX. Người đầu tiên đón nhận ánh sáng Tin Mừng là cụ Lãng, người làng Sở Đoài. Cụ kết hôn với cụ Maria Cội, người Quỳnh Côi thuộc xứ Bồ Ngọc. Thời gian sau, các em của cụ Lãng là cụ Lạng, cụ Lâm và cụ Giám tin nhận đạo Thánh Chúa. Kế đến, gia đình cụ Khán Bách cũng đón nhận Tin Mừng. Từ đây, một xóm đạo được hình thành.

Năm 1940, cha Giuse Hy đang coi sóc xứ Thượng Phúc đã xin Bề trên cho thành lập Giáo họ Phi Liệt, trực thuộc xứ Thượng Phúc và nhận thánh Giuse Thợ làm bổn mạng. Khi đó, Giáo họ dựng ngôi nhà nguyện ba gian trên phần đất dâng cúng của 3 gia đình. Ngôi nhà nguyện đầu tiên cách nhà thờ hiện nay khoảng 100m về phía Đông Bắc.

Năm 1948, Giáo họ dời ngôi nhà nguyện về chỗ nhà thờ hiện nay, trên phần đất bà Maria Hiểu và bà Maria Chè dâng hiến. Năm 1951, chiến tranh đã thiêu rụi hoàn toàn ngôi nhà thờ. Cũng từ đó, tín hữu Phi Liệt không có nơi cầu nguyện.

Năm 1998, cha Augustinô Vũ Văn Hương đã kêu gọi cộng đoàn liên xứ Thượng Phúc, nhất là các họ thuộc khu Tây giúp đỡ Giáo họ xây dựng ngôi nhà thờ mới. Sau gần 2 năm thi công, ngôi nhà thờ được hoàn thành vào năm 2000. Năm 2003, Giáo họ mua thêm đất, mở rộng diện tích khuôn viên nhà thờ.

Kể từ năm 2009, Giáo họ trực thuộc về xứ Khúc Mai, với số giáo dân là 40 người.

II - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Là một Giáo họ ít người, cách xa nhà xứ, lại sống giữa những người còn xa lạ với Tin Mừng, các tín hữu Phi Liệt luôn đoàn kết thương yêu nhau không phân biệt tôn giáo, sang hèn, quyết một lòng sống chứng nhân giữa lòng xã hội để mang Chúa đến cho những người chưa nhận biết.

GIÁO HỌ THANH DO

Năm đón nhận Tin Mừng : Cuối thế kỷ XIX

Năm thành lập Giáo họ : 1920

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 2005

Bổn mạng : Thánh Giuse (19/3)

Số giáo dân : 12

Địa chỉ : Nhà thờ Thanh Do, thôn Thanh Do, xã Thụy Thanh, huyện Thái Thụy, t.Thái Bình. Cách nhà xứ 2km về hướng Đông.

I- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Theo truyền khẩu, gia đình cụ Giuse Đỗ Văn Quế là những người đầu tiên đón nhận Tin Mừng tại mảnh đất thôn Thanh Do. Thời gian sau, gia đình ông Augustinô Hạp cũng tin theo Chúa. Theo sổ Rửa tội, ngày 23/10/1905, cha Phêrô Nghị đã cử hành bí tích Thanh tẩy cho con thứ nhất ông Augustinô Hạp. Đây là những tín hữu đầu tiên viết nên lịch sử Giáo họ Thanh Do.

Từ năm 1905 - 1918, cha Phêrô Nghị đã Rửa tội cho 47 người, gồm cả người lớn và trẻ em. Khi đó, Giáo họ dựng ngôi nhà nguyện nhỏ, cách nhà thờ hiện nay khoảng 200m về phía Đông Bắc.

Năm 1920, Giáo họ Thanh Do được thành lập, trực thuộc xứ Thượng Phúc và nhận thánh Giuse làm bổn mạng.

Năm 1921, cha Gioan Phú đã rửa tội cùng một lúc cho 5 dự tòng.

Năm 1922, cha Đaminh Thạc rửa tội cho 12 dự tòng. Khi đó, ngôi nhà thờ cũ đã trở nên chật hẹp và số tín hữu ngày một tăng. Vì vậy, năm 1926, Giáo họ xây dựng ngôi nhà thờ mới tại vị trí của nhà thờ hiện tại. Nhưng chỉ hai năm sau, cơn bão đã đánh sập hoàn toàn.

Do nạn đói năm 1945 cộng với chiến tranh và biến cố 1954, Giáo họ chỉ còn duy nhất gia đình ông Giuse Đỗ Văn Đề. Năm 1971, đất nhà thờ được chia cho dân cư vào sinh sống.

Năm 2005, nhờ sự giúp đỡ của cha xứ, Giáo xứ Thượng Phúc, các giáo họ khu Tây và quý ân nhân, Giáo họ khởi công xây dựng ngôi nhà thờ trên nền móng nhà thờ cũ và được khánh thành năm 2007. Tiếp đó, Giáo họ mua ao, lập đất để mở rộng khuôn viên nhà thờ và xây dựng đài kính Đức Mẹ phía cuối nhà thờ.

Ngày 26/9/2009, Khúc Mai được nâng lên hàng giáo xứ, Giáo họ trở thành họ lẻ của xứ này.

II - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Cảm tạ Thiên Chúa, mỗi người dân Thanh Do vẫn ngày đêm miệt mài với công việc đồng áng, với những băn khoăn ưu tư về cuộc sống vật chất cũng như đời sống đạo trong Giáo họ. Những con người chất phác ấy chưa một lần tuyệt vọng, chưa một lần chối bỏ Đức tin Kitô giáo giữa những người lương dân. Những tín hữu sốt sắng ấy vẫn âm thầm cầu nguyện, âm thầm mơ ước, âm thầm sống và làm chứng cho Thiên Chúa bằng chính đời sống của mình. Giáo hữu Thanh Do hết lòng mộ mến Thánh Cả Giuse Quan Thầy và luôn chạy đến cùng Người trong những cơn thử thách gian nan của cuộc sống.

GIÁO HỌ THƯỢNG LIỆT

Năm đón nhận Tin Mừng : Đầu thế kỷ XX

Năm thành lập Giáo họ : 1929

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 1992

Bổn mạng: Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội (08/12)

Số giáo dân : 30

Địa chỉ : Nhà thờ Thượng Liệt, thôn Thượng Liệt, xã Đông Tân, Đông Hưng, Thái Bình. Cách nhà xứ 4km về hướng Tây Nam.

I- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Thượng Liệt đón nhận Tin Mừng vào đầu thế kỷ XX. Năm 1929, cha Gioan Phú đến làm mục vụ và lập lên Giáo họ Thượng Liệt. Ban đầu, các tín hữu nơi đây đã dựng ngôi nhà nguyện 5 gian, tường đất, mái tranh làm nơi cầu nguyện.

Biến cố giảm tố cải cách làm nhiều tín hữu bỏ đạo, Giáo họ chỉ còn 2 gia đình cụ Giuse Đích và Giuse Lễ. Sau biến cố 1954, Giáo họ chỉ còn 12 nhân danh.

Năm 1984, cha Augustino Vũ Văn Hương cùng Giáo họ xây dựng ngôi nhà thờ bằng gạch, lợp ngói. Trong thời kỳ khó khăn, Giáo họ không có thánh lễ, trên nóc nhà thờ không được dựng thánh giá.

Năm 1992, Giáo họ xây dựng ngôi nhà thờ mới trên nền nhà thờ cũ và được tổ chức lễ quan thầy.

Năm 2009, với sự giúp đỡ của mọi người trong xứ Thượng Phúc, nhất là các giáo họ khu Tây, Thượng Liệt tiến hành đại tu ngôi nhà thờ, mua đất mở rộng khuôn viên và đặt 14 đàng thánh giá chung quanh nhà thờ.

Kể từ ngày 26/9/2009, Giáo họ Thượng Liệt trực thuộc xứ Khúc Mai.

II - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Thượng Liệt, mảnh đất bình dị nơi làng quê Thái Bình, vẫn từng ngày phát triển trong âm thầm và kiên vững. Các tín hữu Thượng Liệt luôn đoàn kết yêu thương nhau trong tình yêu Chúa Kitô, trong tình huynh đệ được làm con một Cha, trong tình bằng hữu giữa những anh em đồng loại, và trong sự kiên cường trước những phong ba bão táp của thế sự, cùng nhau xây dựng Giáo xứ, Giáo họ ngày một lớn mạnh về đời sống Đức tin cũng như kinh tế, văn hóa.

(Trích Kỷ Yếu 80 Năm Thành Lập Giáo Phận Thái Bình _ Nxb Hồng Đức)