GIÁO XỨ THIÊN LỘC

Năm đón nhận Tin Mừng : 1848

Năm thành lập Giáo họ : 1850

Năm thành lập Giáo xứ : 02/12/2006

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 15/8/1998

Năm khánh thành và cung hiến : 2007

Tước hiệu : Thánh Stêphanô Tử Đạo

Bổn mạng : Thánh Stêphanô (26/12)

Số giáo dân : 1711 (Toàn xứ); 720 (họ Nhà xứ)

Địa chỉ : Giáo xứ Thiên Lộc, xã Thái Hưng, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.

I-VỊ TRÍ

Giáo xứ Thiên Lộc cách Tòa Giám mục khoảng 30 km về phía Đông Nam. Phía Bắc giáp xứ Cam Châu; phía Nam giáp xứ Xuân Hòa; phía Đông giáp xứ Hải Linh; phía Tây Nam giáp xứ Dương Cước.

II- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Lược sử hình thành và phát triển

Năm 1848, hạt giống Tin Mừng đầu tiên gieo vào mảnh đất Thiên Lộc và được người dân nơi đây hân hoan đón nhận. Thiên Lộc là một mảnh đất bồi hoang sơ, phù sa màu mỡ nên có nhiều người về đây sinh sống và lập nghiệp. Số tín hữu cứ dần tăng nhanh theo thời gian. Từ đó, Giáo họ Thiên Lộc được thành lập vào năm 1850 và nhận thánh Stêphanô làm bổn mạng.

Thời kỳ tiên khởi, Thiên Lộc chỉ có 20 nhân danh và đã xây dựng một ngôi nhà nguyện 4 gian bằng tre, tường đất để sớm tối giáo dân đến cầu nguyện (ông Stêphanô Trương Hữu Tề làm trùm chánh lúc đó).

Năm 1877, theo dòng thời gian, ngôi nhà nguyện bằng vách đất, mái rạ đã bị sập đổ hoàn toàn. Giáo họ dựng một ngôi nhà nguyện khác 5 gian, bằng tre để thờ phượng Thiên Chúa. Lúc này, số giáo hữu đã lên đến 100 người.

Năm 1900, Giáo họ Thiên Lộc được chuyển về Thượng Phúc khi Giáo xứ này được thành lập.

Năm 1914, Giáo xứ Xuân Hòa thành lập, Giáo họ Thiên Lộc thuộc về xứ mới.

Cơn bão năm Kỷ Tỵ đã san bằng ngôi nhà thờ của Giáo họ. Năm 1927, cha Vinhsơn Quán, ông trùm chánh Stêphanô Trương Hữu Quyết và bà con giáo dân tập trung xây dựng ngôi nhà nguyện 6 gian, bằng tường đất, tre và lợp rạ.

Năm 1950, ngôi nhà thờ cũ đã trở nên nhỏ bé so với số giáo dân ngày một gia tăng, Giáo họ xây dựng ngôi nhà thờ mới rộng hơn. Giáo họ nhận được sự giúp đỡ của nhiều người, cụ thể, cha xứ Cổ Việt đã tặng cho Giáo họ ngôi nhà gỗ cổ 7 gian có chiều dài 21m, rộng 7m.

Năm 1986, cơn bão số 6 đã làm cho nhà thờ bị hư hỏng nặng nề và đã được tu sửa nhiều

lân.

Năm 1994, do nhu cầu cấp thiết của việc giáo dục Đức tin cho con em trong giáo họ, cha xứ Giuse cùng bà con giáo dân xây dựng ngôi nhà giáo lý 2 tầng, 4 phòng học,dài 13m, rộng 6m, cao 8m với tổng diện tích 250m2.

Năm 1998, với sự giúp đỡ của bà con giáo dân, quý ân nhân, thân nhân trong và ngoài xứ, cha xứ Giuse Nguyễn Tri Chúc và giáo họ hàn hoan khởi công xây dựng ngôi tân thánh đường với dài 45m, rộng 16m, cao 16m, tum cao 30m và tháp chuông cao 45m.

Ngày 15/8/1998, Đức cha Phanxicô Xaviê, Giám mục Giáo phận Thái Bình về Giáo họ dâng thánh lễ đặt viên đá góc tường. Kể từ đây, Giáo họ bước sang một trang sử mới, đánh dấu thời kỳ phát triển và chuyển mình của Giáo họ Thiên Lộc ngày hôm nay.

Năm 1994, do nhu cầu cấp thiết của việc đào sâu con em trong đức tin của giáo họ, cha xứ Giuse cùng bà con giáo dân vui mừng bắt tay vào việc xây dựng ngôi nhà giáo lý 2 tầng, 4 phòng học, với tổng diện tích 250m2, chiều dài 13m, rộng 6m, cao 8m để con em có nơi học biết Chúa và Hội Thánh.

Năm 2002, với lòng quảng đại trợ giúp của quý ân nhân trong họ, cha xứ cùng giáo dân tập trung xây dựng một lễ đài kính Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, theo kiểu kiến trúc Á Đông ngay trên mặt hồ, cuối nhà thờ.

Ngày 02/12/2006, Đức cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang ban Sắc nâng Thiên Lộc lên hàng giáo xứ.

Ngày 15/3/2007, Giáo xứ vui mừng chào đón Đức cha Phanxicô Xaviê về cử hành thánh

lễ tạ ơn, làm nghi thức thánh hiến bàn thờ và cung hiến nhà thờ Thiên Lộc.

Các linh mục coi sóc Giáo xứ

Từ khi thành lập đến nay, Thiên Lộc đã có các cha về làm mục vụ và coi sóc: cha Vinhsơn Ngô Gia Quán; cha Đaminh Lương Thiên Hương; cha Đaminh Vũ Bội Quỳnh; cha chính Giuse Nguyễn Xuân Hy cha Augustinô Vũ Văn Hương; cha Giuse Nguyễn Tri Chúc; cha Vinh sơn Mai Thành Sơn; cha Dom Đào Trung Thành,

Cha xứ tiên khởi khi nâng lên hàng Giáo xứ: cha Giuse Viên M. Nguyễn Hữu Chấn (Ngọ), và hiện nay là cha Vinhsơn Phaolo Maria Phạm Quốc Dũng CRM.

Các giáo họ trực thuộc: Thiên Lộc Đoài, Vị Dương, Đồng Uyên và Đồng Tỉnh.

III - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Sau khi được nâng lên hàng Giáo xứ, với số giáo dân chưa nhiều, Thiên Lộc vẫn duy trì được hội Trống và hội Kèn nam, hội Kèn nữ, làm cho sinh hoạt của Giáo xứ thêm sinh động và phong phú. Cho đến nay, đội Trống, đội Kèn, Ca đoàn Giới trẻ, ban Giáo lý viên, của giáo xứ và giáo họ vẫn là những hội đoàn mạnh với nhiều hội viên. Giáo xứ còn có tinh thần đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, tương thân, tương ái lương giáo, chia sẻ với nhau lúc vui, cũng như khi buồn.

GIÁO HỌ THIÊN LỘC TÂY

Năm đón nhận Tin Mừng : Đầu thế kỷ XX

Năm thành lập Giáo họ Thiên Lộc Đoài : 1921

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : (1932)

Bổn mạng : Thánh Giuse Công Nhân (01/5)

Số giáo dân : 64

Địa chỉ : Nhà thờ Thiên Lộc Tây, xã Thái Hưng, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Cách nhà xứ 500m về hướng Tây.

I- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Ánh sáng Đức tin được rọi chiếu vào vùng đất Thiên Lộc Tây vào đầu thế kỷ XX. Năm 1921, ban đầu chỉ có duy nhất một gia đình anh em cụ trùm Tâm. Sau một thời gian, hạt giống đã bén rễ và đơm bông, kết trái tại vùng đất phù sa này.

Năm 1921, Giáo họ chính thức được thành lập và lấy tên Thiên Lộc Đoài, nhận thánh Giuse Thợ làm quan thầy. Khi đó, Giáo họ trực thuộc Giáo xứ Thượng Phúc. Lúc này, Giáo họ chỉ có vỏn vẹn 5 gia đình với 20 nhân danh.

Năm 1931, hạt giống đã trổ sinh bông hạt mới, con số tín hữu đã tăng lên đến 27 hộ gia đình với 150 người nhưng Giáo họ vẫn chưa có nơi cầu nguyện thờ phượng Chúa. Cha Giuse Phú, thầy Phiêu, cụ Giuse Vũ Trung Tâm và cụ Giuse Trương văn Anh (Tý) xin được mảnh đất 360m2 và dựng 3 gian nhà nguyện bằng tranh tre, vách đất và lợp ra để làm nơi cầu nguyện cho giáo hữu.

Theo dòng thời gian, ngôi nhà nguyện xuống cấp trầm trọng, các tín hữu đã phải chèo chống, tu sửa để có nơi cầu nguyện sớm tối.

Năm 1945, đất nước lâm vào nạn đói kém, các tín hữu nơi đây tản mác khắp nơi để tìm kế sinh nhai, lập nghiệp nên Giáo họ chỉ còn lại 20 nhân danh.

Năm 1947 - 1950, cụ trùm Giuse Trương Văn Anh và cụ Giuse Nguyễn Văn Hữu đảm nhiệm trông coi nhà thờ Giáo họ. Thời tiết khắc nghiệt, mưa to, gió lớn, ngôi nhà thờ đã bị sập đổ hoàn toàn. Cha Tôma Vũ Nguyên Sùng cùng bà con giáo dân xây dựng lại ngôi nhà thờ mới 4 gian bằng tre, lợp rạ với chiều dài 8m, rộng 4m, cao 2m. Năm 1969, cơn bão lớn đã làm đổ hoàn toàn ngôi nhà thờ này.

Năm 1972, cha Tôma Vũ Nguyên Sùng cùng mọi thành phần trong Giáo họ lại xây dựng ngôi nhà thờ trên nền nhà thờ cũ nhưng cũng bị sập đổ năm 1976.

Tháng 9 năm 1976, Đức cha Đaminh Đinh Đức Trụ cho Giáo họ một số tiền để xây dựng lại ngôi nhà thờ với chiều dài 10m, rộng 4m, cao 2.5m. Lúc này, Giáo họ có 18 gia đình với 80 nhân danh.

Năm 1997, cha Augustinô Vũ Văn Hương cho xây dựng lại ngôi nhà thờ mới với chiều dài 11m, rộng 5m, cao 3m, hai hàng cột bằng bê-tông, mái băng gỗ lim và lợp ngói mũi.

Tháng 5/2000, với sự giúp đỡ quảng đại của quý ân nhân, thân nhân xa gần, Giáo họ bắt tay vào công việc xây dựng tháp chuông nhà thờ.

Ngày 03/12/2006, Đức cha Phaxicô Xavie Nguyễn Văn Sang ban Sắc nâng Giáo họ Thiên Lộc lên hàng giáo xứ, Giáo họ Thiên Lộc Tây trực thuộc Giáo xứ mới.

Do nhu cầu đào tạo và giáo dục Đức tin cho con em, năm 2014, cha xứ Vinhsơn Mai Thành Sơn và bà con giáo dân khởi công xây dựng ngôi nhà giáo lý với tổng diện tích 57m2.

II-TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Tuy là một giáo họ nhỏ bé và ít người nhưng Giáo họ Thiên Lộc Tây vẫn cố gắng tổ chức các đoàn hội để duy trì sinh hoạt của Giáo họ, giúp giáo dân tăng triển trong đời sống Đức tin, Đức cậy và Đức mến. Đồng thời, với sự quan tâm của cha xứ, Giáo họ đang từng ngày thay da đổi thịt để xứng đáng với những gì cha ông để lại, với tên gọi Thiên Lộc - hồng ân của Trời.

GIÁO HỌ ĐỒNG UYÊN

Năm đón nhận Tin Mừng : Thế kỷ XX

Năm thành lập Giáo họ : 1918

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 1932

Bổn mạng : Thánh Antôn Padua (14/6)

Số giáo dân : 105

Địa chỉ : Nhà Thờ Đồng Uyên, xã Thái Phúc, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Cách nhà xứ 5km về phía Tây Bắc.

I- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Mảnh đất quê hương Đồng Uyên trước đây là khu đất bồi của biển Đông; nay là nơi đồng chua chiêm trũng, nơi vùng sâu, vùng xa với Giáo xứ, Giáo phận.

Năm 1918 hạt giống Tin Mừng về với làng Đồng Uyên nhờ công lao của cha Gioan Phú, chánh xứ Thượng Phúc. Ngài đã cử cha phó Giuse Huy sang truyền giáo và cắm đất xây dựng làng đạo ở Đồng Uyên. Sau khi đã xây dựng ba gian nhà tranh tường đất và đặt tên nhà thờ Đồng Uyên, Giáo họ nhận thánh Antôn Padua làm bổn mạng.

Năm 1922, cha Giuse Huy cùng Giáo họ xây dựng ngôi nhà thờ thứ hai với chiều dài 17m, rộng 7m, nhà gỗ lợp ngói mũi.

Năm 1958, nhà thờ xuống cấp trầm trọng do thời tiết mưa bão. Thời kỳ này, Giáo họ được cha Tôma Vũ Nguyên Sùng, chánh xứ Thượng Phúc, coi sóc.

Năm 1960, cha xứ cùng thầy già Khiêm và bà con giáo dân xây lại ngôi nhà thờ để có nơi cầu nguyện, nhưng vì điều kiện kinh tế khó khăn, ngôi nhà thờ phải làm nhỏ lại, chiều dài 11m, chiều rộng 4m.

Qua dòng thời gian, đến năm 1997, số nhân danh đã lên đến 90, thời kì này cha Augustinô Vũ Văn Hương coi sóc. Bằng sự động viên, khích lệ của cha xứ, cộng với lòng nhiệt tình hy sinh của bà con trong họ, hơn nữa ngôi nhà thờ cũ quá nhỏ và xuống cấp nên Giáo họ đã xây lại ngôi nhà thờ mới hiện nay (dài 24m, rộng 7.3m).

Giáo họ Đồng Uyên từ khi thành lập cho đến năm 2006 thuộc về giáo xứ Thượng Phúc.

Ngày 03/12/2006, khi Giáo họ Thiên Lộc được nâng lên hàng giáo xứ, Đức cha Phaxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang - Giám mục Giáo phận Thái Bình - đã chuyển Giáo họ Đồng Uyên về Giáo xứ Thiên Lộc.

II - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Đồng Uyên từ khi thành lập đến nay trong chuỗi thời gian dài đã trải qua bao thăng trầm trong cuộc sống, biết bao phong ba bão táp về nhiều mặt. Song ơn Chúa quan phòng cùng sự chỉ dạy và hướng dẫn về chiều sâu Đức tin của quý đấng bậc, nên đến nay nền sống đạo của Giáo họ Đồng Uyên luôn được thăng tiến, sớm tối bà con giáo hữu vẫn họp nhau cầu nguyện sốt sáng.Về tổ chức đoàn hội, Giáo họ đã có hội Con Đức Mẹ, Huynh đoàn Đaminh, hội Gia trưởng, ban Ca đoàn nhằm phát triển tinh thần giữ đạo và sống đạo cách sốt mến với ước mong Giáo họ ngày càng phát triển về mọi mặt.

GIÁO HỌ VỊ DƯƠNG

Năm đón nhận Tin Mừng : Đầu thế kỷ XX

Năm thành lập Giáo họ : 1941

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 2002

Bổn mạng : Thánh Vinhsơn (05/4)

Số giáo dân : 22

Địa chỉ : Nhà thơ Vị Dương, xã Thái Hồng, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Cách nhà xứ 2km về hướng Tây.

I- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Thời Pháp thuộc, thôn Vị Dương thuộc tổng Vị Dương cùng các thôn Đồng Tỉnh, Khai Lai, Đồng Kinh, Vị Nguyên, Bằng Lương... Trong giai đoạn này, các nhà truyền giáo ở xứ Thượng Phúc và Xuân Hòa đã đến rao giảng Tin Mừng và lập nên 3 giáo họ: Đông Vị Dương, Tây Vị Dương, Vị Dương Trại.

Năm 1948, nhà thờ hai họ Vị Dương Đông và họ Vị Dương Trại bị tàn phá, tín hữu Giáo họ Vị Dương Đông bỏ đạo gần hết, chỉ còn hai anh em cụ Trần An Đổ và Trần An Tường. Họ Vị Dương Trại cũng chỉ còn lại duy nhất một gia đình cụ Bùi Văn Khoang.

Năm 1952, cả ba giáo họ sát nhập làm một, gọi là Giáo họ Vị Dương.

Năm 1958, được sự trợ giúp của quý ân nhân và bà con giáo dân, Giáo họ trùng tu nhà thờ 6 gian tường đất lợp rạ.

Năm 1962, Giáo họ xây thêm phần cuối nhà thờ.

Năm 1977, Giáo họ đốt gạch, ngói và cơi thêm tường, thay vì bằng bê tông, giàn hết lại mái bằng tre và lợp ngói.

Năm 1980, gian thánh bị mối mọt làm hư hại, Giáo họ đổ mái bằng gian cung thánh.

Năm 1990, Giáo họ tiếp tục sửa 5 gian nhà thờ, thay toàn bộ bằng rui gỗ.

Năm 2001, cha Augutinô Vũ Văn Hương cùng Giáo họ quyết định xây nhà thờ mới và hoàn thành năm 2005.

II - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Là một giáo họ ít người, Giáo họ Vị Dương gặp rất nhiều khó khăn trong việc thành lập các hội đoàn. Tuy nhiên, bà con giáo hữu vẫn tụ họp mỗi tối để đọc kinh cầu nguyện nơi thánh đường Vị Dương thân thương để giữ vững Đức tin nơi xóm đạo nhỏ bé. Đồng thời, các tín hữu cũng nài xin Thiên Chúa qua sự dẫn dắt của Bề trên Giáo phận, của cha xứ giúp Giáo họ ngày một thăng tiến về đời sống đạo để giữ mãi ngọn lửa Đức tin mà cha ông truyền lại.

GIÁO HỌ ĐỒNG TỈNH

Năm đón nhận Tin Mừng : Cuối thế kỷ XVIII

Năm thành lập Giáo họ : 1920

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 1930

Bổn mạng : Thánh Phanxicô Xaviê (03/12)

Số giáo dân : 31

Địa chỉ : Nhà thờ Đồng Tỉnh, xã Thái Dương, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Cách nhà xứ 4km về hướng Tây Bắc

I- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Theo truyền khẩu, mảnh đất Đồng Tỉnh được đón nhận ánh sáng Đức tin vào khoảng nửa cuối thế kỷ XVIII. Trước đây, Đồng Tỉnh là khu cồn cát bồi, hoang sơ của biển Đông. Ban đầu, nơi đây có một cụ dòng họ Tăng được đón nhận hạt giống Tin Mừng. Hạt giống ấy được gieo vào mảnh đất phì nhiêu, màu mở này đã bén rẽ sâu và sinh hoa kết trái. Về sau, một cụ họ Bùi cũng đến sinh sống tại mảnh đất này. Kể từ đó, số tín hữu dần gia tăng theo thời gian.

Khi tạm ổn định cuộc sống, các tín hữu đã dựng một ngôi nhà nguyện 8 gian bằng tranh tre vách đất để họp nhau cầu nguyện sớm tối. Từ đây, Giáo họ Đồng Tỉnh được hình thành và nhận thánh Phanxicô Xaviê làm bổn mạng với 15 hộ gia đình, thuộc xứ Thượng Phúc.

Năm 1930, nhân chuyến đi kinh lược giáo họ, Đức cha Ninh đã nâng Giáo họ Đồng Tỉnh lên thành giáo xứ tùy. Đồng thời, Ngài đã trực tiếp cắm móng ngôi nhà thờ mới với tổng diện tích 291m2 và cử thầy Quý về thi công (cách nhà thờ hiện nay khoảng 20m).

Năm 1944, cha Luật được cử về Giáo xứ tùy - Đồng Tỉnh, cùng đi với cha có thầy Quý, thầy Lượng và thầy giáo Khanh.

Biến cố năm 1954, hầu hết bà con giáo dân trong họ di cư vào miền Nam lập nghiệp và sinh sống, chỉ còn 5 hộ gia đình với khoảng 20 nhân khẩu ở lại. Cùng với đó, công trình nhà thờ bị bỏ do dang

Năm 1973, Giáo họ xây dựng ngôi nhà phòng với chiều dài 6m, rộng 3m và cao 3.5m để phục vụ cho mọi sinh hoạt của Giáo họ.

Năm 1977, bà con giáo dân Đồng Tỉnh lấy lại gạch và vật dụng từ ngôi nhà thờ mới (dở dang) để sửa sang, tu bổ 8 gian nhà nguyện cũ (nhà nguyện ban đầu), nay là nhà thờ giáo họ Đồng Tỉnh.

Ngày 02/12/2006, Đức cha Phanxicô Xaviê Nguyên Sang ban Sắc nâng Giáo họ Thiên Lộc lên hàng giáo xứ, giáo họ Đồng Tỉnh thuộc về giáo xứ mới.

II-TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Là một giáo họ ít người nên mọi sinh hoạt có phần hạn chế. Tuy nhiên, Giáo họ vẫn duy trì các đoàn hội: ban Ca, Huynh đoàn Đaminh. Người dân nơi đây rất đoàn kết yêu thương nhau và sẵn sàng phục vụ mọi người không phân biệt lương giáo để làm chứng cho Chúa giữa lòng xã hội và Giáo Hội.

(Trích Kỷ Yếu 80 Năm Thành Lập Giáo Phận Thái Bình _ Nxb Hồng Đức)