NHỮNG CUỘC ĐỐI ĐẦU VÀ NHỮNG LỜI TIÊN TRI

(Luca 20,1 – 21,38)

Những chương này khắc họa những ngày cuối của Đức Giêsu tại Giêrusalem, nơi Ngài đối diện định mệnh trước cuộc khổ nạn. Đoạn này có thể được chia thành hai phần:

• Phần thứ nhất (Lc 20,1-21,4) tái hiện sinh động những cuộc đối đầu gay gắt giữa Đức Giêsu và các lãnh đạo Do Thái. Mở đầu, các thượng tế, kinh sư và kỳ mục cùng nhau dồn ép Ngài bằng những câu chất vấn sắc bén. Kết thúc, Đức Giêsu vạch trần sự nông cạn trong hiểu biết của họ về Đấng Mêsia, đồng thời lên án thói giả hình của các kinh sư trong khi ngợi ca lòng quảng đại khiêm cung của một bà góa nghèo.
• Phần thứ hai (Lc 21,5-38) mở ra những lời dạy của Đức Giêsu, thấm đẫm sắc màu khải huyền, như một bức tranh tiên tri sống động. Ngài phác họa ngày Giêrusalem chìm trong đổ nát, thời khắc tận cùng của thế giới, và khơi lên trong lòng các Kitô hữu những thái độ cần phải có trước những biến cố đầy thử thách ấy.

Câu 1: Cuộc đối đầu giữa Đức Giêsu và các thượng tế, kinh sư và các kỳ mục diễn ra như thế nào?

Thưa: Một hôm, đang khi Đức Giê-su giảng dạy cho dân trong Đền Thờ và loan báo Tin Mừng, thì các thượng tế và kinh sư cùng các kỳ mục kéo đến ²và nói với Người rằng: “Xin ông cho chúng tôi biết: ông lấy quyền nào mà làm các điều ấy? Hay ai là người đã cho ông quyền ấy?” ³Đức Giê-su đáp: “Tôi cũng vậy, tôi hỏi các ông một điều, xin nói cho tôi biết: ⁴phép rửa của ông Gio-an là do Trời hay do người ta?” ⁵Họ liền bàn tính với nhau: “Nếu mình nói: ‘Do Trời’, thì ông ấy sẽ vặn lại: ‘Thế sao các ông lại không tin ông ấy?’ ⁶Còn nếu mình nói: ‘Do người ta’, thì toàn dân sẽ ném đá mình, vì họ xác tín rằng ông Gio-an là một ngôn sứ.” ⁷Họ mới trả lời là họ không biết do đâu. ⁸Đức Giê-su liền bảo họ: “Tôi cũng vậy, tôi cũng không nói cho các ông là tôi lấy quyền nào mà làm các điều ấy.”

Câu 2: Tại sao những người này lại kéo nhau đến chất vấn Đức Giêsu?

Thưa: Bởi vì Đức Giêsu làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi vật chất cũng như tiếng tăm của những người này khi Ngài xua đuổi những người buôn bán ra khỏi Đền thờ và giảng dạy trong Đền thờ.

Câu 3: Cuộc đối đầu giữa Đức Giêsu và những người này liên quan đến vấn đề gì?

Thưa: Cuộc đối đầu này liên quan đến quyền bính của Đức Giêsu. Họ chất vấn: “Xin ông cho chúng tôi biết: ông lấy quyền nào mà làm các điều ấy? Hay ai là người đã cho ông quyền ấy?” Những việc làm của Đức Giêsu cho thấy Ngài có quyền bính từ Trời cao, nhưng những người đối đầu với Ngài không muốn chấp nhận sự thật đó. Tuy nhiên, chính họ đã tự tố cáo mình khi nói: “Nếu mình nói: ‘Do Trời’, thì ông ấy sẽ vặn lại: ‘Thế sao các ông lại không tin ông ấy?’ ⁶Còn nếu mình nói: ‘Do người ta’, thì toàn dân sẽ ném đá mình, vì họ xác tín rằng ông Gio-an là một ngôn sứ.”

Ngài đã làm ảnh hưởng đến quyền lợi vật chất cũng như tiếng tăm của họ, nên họ đã kéo đến để bắt bẻ Ngài, không ngờ rằng họ đã tự lấy đá ghè chân mình.

Câu 3: Sau khi đã làm cho những người này phải im miệng, Đức Giêsu đã làm gì?

Thưa: Ngài kể dụ ngôn “những tá điền sát nhân”, đại ý như sau: một ông chủ trồng vườn nho, giao cho tá điền canh tác rồi đi xa. Đến mùa, ông sai các đầy tớ đến thu hoa lợi, nhưng tá điền đánh đuổi họ. Ông tiếp tục sai thêm đầy tớ, nhưng họ cũng bị đánh và sỉ nhục. Cuối cùng, ông sai con trai yêu dấu của mình, hy vọng tá điền sẽ nể. Tuy nhiên, tá điền giết con trai để chiếm gia tài. Ông chủ quyết định tru diệt tá điền và giao vườn nho cho người khác. Sau đó, Đức Giê-su trích Thánh vịnh 118,22, "tảng đá bị thợ xây loại bỏ trở thành đá tảng góc tường" và nói:  “Phàm ai ngã xuống đá này, kẻ ấy sẽ tan xương ; đá này rơi trúng ai, sẽ làm người ấy nát thịt”  ám chỉ hậu quả nghiêm trọng cho những ai chống lại ý muốn của Thiên Chúa. Lúc đó, các thượng tế và kinh sư biết rằng Đức Giêsu nói về họ nên muốn bắt Ngài, nhưng lại sợ dân chúng (Lc 20,9-19).

Câu 4: Tại sao Đức Giêsu lại nói những lời trên?

Thưa: Những lời đó của Đức Giêsu có những ý nghĩa sau:

• Thứ nhất, Đức Giêsu có ý nói rằng Ngài chính là người Con mà Thiên Chúa sai đến trần gian, nhưng sẽ bị người Do thái giết chết. Tuy nhiên, Ngài sẽ trở nên “đá tảng cứu độ” trần gian.
• Thứ hai, trong lịch sử gian ác của mình, người Do thái đã giết các ngôn sứ được Thiên Chúa sai đến, và họ sẽ làm như thế với Đức Giêsu; nhưng, cuối cùng họ sẽ bị Thiên Chúa phán xét.

Câu 5:  Khi các kinh sư và thượng tế tìm cách tra tay bắt Đức Giê-su nhưng lại sợ dân (20,19), họ đã làm gì?

Thưa: ²⁰Họ rình rập và sai một số người giả bộ công chính đến dò la, mong bắt quả tang Đức Giê-su lỡ lời, để nộp Người cho nhà chức trách có thẩm quyền là tổng trấn. ²¹Những người này hỏi Đức Giê-su rằng: “Thưa Thầy, chúng tôi biết Thầy nói và dạy một cách thẳng thắn, không thiên vị ai, nhưng theo sự thật mà dạy đường lối của Thiên Chúa. ²²Vậy, chúng tôi có được phép nộp thuế cho Xê-da hay không?” ²³Nhưng Đức Giê-su thấu suốt lòng xảo trá của họ, nên Người nói: ²⁴“Cho tôi coi một quan tiền! Quan tiền này mang hình và danh hiệu của ai đây?” Họ đáp: “Của Xê-da.” ²⁵Người bảo họ: “Thế thì của Xê-da, trả về Xê-da ; của Thiên Chúa, trả về Thiên Chúa.” ²⁶Họ không tài nào bắt quả tang Người lỡ lời trước mặt dân; nghe câu trả lời của Người, họ ngạc nhiên và làm thinh luôn.

Câu 6: Tại sao Đức Giêsu nói với những người xảo trá đang rình rập Ngài, “Của Caesar thì trả về Caesar, của Thiên Chúa thì trả về Thiên Chúa”?

Thưa: Câu nói của Đức Giêsu có nhiều tầng lớp ý nghĩa khác nhau:

• Khi nói, “của Caesar thì trả về Caesar”, Đức Giêsu muốn chỉ ra rằng: họ đang dùng tiền của Caesar, có nghĩa là họ đang chấp nhận quyền bính của Caesar. Như vậy, họ phải nộp thuế cho Caesar.
• Khi nói, “của Thiên Chúa thì trả về Thiên Chúa”, Đức Giêsu không những dạy rằng phải trả về cho Thiên Chúa những gì thuộc về Ngài mà còn muốn nói: những điều thuộc về Thiên Chúa thì phải được ưu tiên hàng đầu, bao gồm sự tôn thờ và vâng phục Ngài.

Câu 7: Chúng ta cần áp dụng lời dạy trên của Đức Giêsu như thế nào trong đời sống hiện tại?

Thưa: Trước hết, chúng ta cần ý thức rằng mình là công dân trần thế nên cần phải tuân thủ những luật lệ chính đáng của xã hội. Tuy nhiên, chúng ta cần nhận ra rằng mình là con cái Thiên Chúa, nên trước hết và trên hết cần tuân giữ luật của Ngài. Và những ai sống theo lời Ngài thì cũng góp phần làm cho thế giới này tươi đẹp hơn, nhân văn hơn, hạnh phúc hơn. Đó cũng là cách phản ánh vinh quang củaThiên Chúa trên trần gian.

Câu 8: Mấy người nhóm Xa-đốc chất vấn Đức Giêsu về điều gì?

Thưa: Thưa, những người Xa-đốc không tin có sự sống lại, nên họ đặt ra một câu chuyện để thử Đức Giêsu như sau: “Thưa Thầy, ông Mô-sê có viết cho chúng ta điều luật này: Nếu anh hay em của người nào chết đi, đã có vợ mà không có con, thì người ấy phải lấy nàng, để sinh con nối dòng cho anh hay em mình. ²⁹Vậy nhà kia có bảy anh em trai. Người anh cả lấy vợ, nhưng chưa có con thì đã chết. ³⁰Người thứ hai, ³¹rồi người thứ ba đã lấy người vợ goá ấy. Cứ như vậy, bảy anh em đều chết đi mà không để lại đứa con nào. ³²Cuối cùng, người đàn bà ấy cũng chết. ³³Vậy trong ngày sống lại, người đàn bà ấy sẽ là vợ ai, vì cả bảy đều đã lấy nàng làm vợ?” (Lc 20,27-33).

Câu 9: Đức Giêsu trả lời thế nào?

Thưa: ³⁴Đức Giê-su đáp: “Con cái đời này cưới vợ lấy chồng, ³⁵chứ những ai được xét là đáng hưởng phúc đời sau và sống lại từ cõi chết, thì không cưới vợ cũng chẳng lấy chồng. ³⁶Quả thật, họ không thể chết nữa, vì được ngang hàng với các thiên thần. Họ là con cái Thiên Chúa, vì là con cái sự sống lại. ³⁷Còn về vấn đề kẻ chết trỗi dậy, thì chính ông Mô-sê cũng đã cho thấy trong đoạn văn nói về bụi gai, khi ông gọi Đức Chúa là Thiên Chúa của tổ phụ Áp-ra-ham, Thiên Chúa của tổ phụ I-xa-ác, và Thiên Chúa của tổ phụ Gia-cóp. ³⁸Mà Người không phải là Thiên Chúa của kẻ chết, nhưng là Thiên Chúa của kẻ sống, vì đối với Người, tất cả đều đang sống.”³⁹Bấy giờ có mấy người thuộc nhóm kinh sư lên tiếng nói: “Thưa Thầy, Thầy nói hay lắm .” ⁴⁰Thế là, họ không dám chất vấn Người điều gì nữa.

Câu 10: Đâu là ý nghĩa của câu trả lời của Đức Giêsu?

Thưa: Sau đây là những ý nghĩa từ câu trả lời của Đức Giêsu:

• Thứ nhất, vì những người Xa-đốc chỉ nhận Ngũ Thư làm kinh thánh của mình và vì họ dùng câu chuyện được gợi hứng từ Ngũ thư (Đnl 25,5-6) để gài bẫy Đức Giêsu, nên Đức Giêsu đã trích dẫn Ngũ thư (Xh 3) để luận chiến với họ.
• Thứ hai, niềm tin vào sự sống đời sau bắt nguồn từ niềm tin rằng Thiên Chúa hằng sống: vì Thiên Chúa hằng sống nên các tổ phụ và con cháu Ngài mới được hưởng sự sống trong Ngài.  

Câu 11: Sau khi đã làm cho các đối thủ phải im lặng khuất phục, Đức Giêsu đã làm gì?

Thưa: Sau đó, Ngài đã lên tiếng chất vấn và vạch trần niềm tin sai lầm của họ về Đấng Ki-tô: “Sao người ta lại nói Đấng Ki-tô là Con vua Đa-vít ? ⁴²Vì chính vua Đa-vít đã nói trong sách Thánh vịnh: Đức Chúa phán cùng Chúa Thượng tôi : Bên hữu Cha đây, Con lên ngự trị, ⁴³để rồi bao địch thù, Cha sẽ đặt làm bệ dưới chân Con.⁴⁴“Như vậy, vua Đa-vít gọi Đấng Ki-tô là Chúa Thượng ; thế thì làm sao Đấng Ki-tô lại là con vua ấy được ?”

Câu 12: Hàm ý của những lời trên là gì?

Thưa: Ý nghĩa của những lời đó như sau: mặc dù Đấng Ki-tô là con cháu Đavid xét về mặt con người, nhưng Ngài cao trọng hơn Đa-vít vì Ngài là ConThiên Chúa. Những người Do thái chỉ biết được vế thứ nhất mà không biết vế thứ hai.

Câu 13. Ngoài ra, Đức Giêsu còn nói gì với các kinh sư không?

Thưa: Giờ đây, Đức Giêsu tiến thêm một bước nữa khi Ngài lên tiếng chỉ trích các kinh sư và cảnh tỉnh các môn đệ: ⁴⁶“Anh em phải coi chừng những ông kinh sư ưa dạo quanh, xúng xính trong bộ áo thụng, thích được chào hỏi ở những nơi công cộng, ưa chiếm ghế danh dự trong hội đường, thích chỗ nhất trong đám tiệc. ⁴⁷Họ nuốt hết tài sản của các bà goá, lại còn làm bộ đọc kinh cầu nguyện lâu giờ. Những người ấy sẽ bị kết án nghiêm khắc hơn.”

Câu 14: Tại sao Đức Giêsu lại khen bà goá nghèo?

Thưa: Vì lúc đó Đức Giêsu đang ở trong Đền thơ, ¹Ngước mắt lên nhìn, Ngài nhìn thấy những người giàu đang bỏ tiền dâng cúng của họ vào thùng tiền. ²Ngài cũng thấy một bà goá túng thiếu kia bỏ vào đó hai đồng tiền kẽm. ³Người liền nói: “Thầy bảo thật anh em: bà goá nghèo này đã bỏ vào nhiều hơn ai hết. ⁴Quả vậy, tất cả những người kia đều rút từ tiền dư bạc thừa của họ, mà bỏ vào dâng cúng; còn bà này, thì rút từ cái túng thiếu của mình, mà bỏ vào đó tất cả những gì bà có để nuôi sống mình.” (Lc 21,1-4).

Câu 15: Việc Đức Giêsu khen bà goá nghèo ở đây có ý nghĩa gì?

Thưa: Trong xã hội Do Thái thời bấy giờ, các kinh sư là những bậc thầy được trọng vọng, nhưng Đức Giêsu đã vạch trần lòng dối trá, sự xảo quyệt và tham lam của họ. Ngược lại, Ngài ngợi khen một bà goá nghèo – người bị xã hội khinh miệt– vì tấm lòng quảng đại của bà. Bà đã dâng hiến tất cả với trái tim chân thành, tràn đầy đức tin và tình yêu dành cho Thiên Chúa. Hành động của bà, như một ngọn nến nhỏ lung linh giữa bóng tối, đối lập với sự giả hình của những kẻ được kính nể. Qua lời khen ấy, Đức Giêsu tôn vinh sự hy sinh không toan tính của một tâm hồn khiêm nhường và tinh tuyền.

Câu 16: Đức Giêsu nói gì về sự tàn phá của Giêrusalem?

Thưa: Ngài nói rằng những gì họ đang chiêm ngưỡng sẽ có ngày bị tàn phá hết, không còn tảng đá nào trên tảng đá nào (Lc 21,6). Ngài cũng cảnh báo rằng khi thấy thành Giê-ru-sa-lem bị các đạo binh vây hãm, ai ở miền Giu-đê, hãy trốn lên núi; ai ở trong thành, hãy bỏ đi nơi khác; ai ở vùng quê, thì chớ vào thành. Đó là những ngày báo oán, những ngày khốn đốn cho những người mang thai và những người đang cho con bú trong những ngày đó. Họ sẽ ngã gục dưới lưỡi gươm, sẽ bị đày đi khắp các dân các nước, và Giê-ru-sa-lem sẽ bị dân ngoại giày xéo…(Lc 21,6; 20-24).

Câu 17: Đức Giêsu có nói gì về ngày tận thế không?

Thưa: Ngài nói rằng sẽ có những điềm lạ trên mặt trời, mặt trăng và các vì sao. Sẽ có chiến tranh, loạn lạc, ôn dịch, đói kém, động đất lớn, sẽ có những hiện tượng kinh khủng và điềm lạ lớn lao từ trời xuất hiện… Những việc đó phải xảy ra trước, “nhưng chưa phải là chung cục ngay đâu” (Lc 21,9), nghĩa là tận thế chưa đến ngay.

Câu 18: Các môn đệ của Đức Giêsu cần có thái độ nào khi những chuyện đó xảy ra?

Thưa: Ngài dạy chúng ta cần có những thái độ sau:

• Cảnh giác kẻ mạo danh (Lc 21,8): Hãy thận trọng, đừng bị lừa bởi những kẻ mạo danh Thầy, tuyên bố “Chính ta đây” hay “Thời kỳ đã đến gần”. Chớ theo họ.
• Kiên trì giữa thử thách (Lc 21,16-19): Anh em sẽ bị cha mẹ, người thân, bạn bè phản bội, thậm chí bị giết. Nhưng, kiên trì sẽ cứu mạng sống anh em.
• Tỉnh thức và cầu nguyện (Lc 21,34-36): Đừng để lòng nặng trĩu vì say sưa, lo toan. Hãy tỉnh thức, cầu nguyện để đủ sức vượt qua thử thách và đứng vững trước Con Người.
• Thời gian trước ngày tận thế chính là cơ hội để làm chứng cho Chúa (Lc 21,12-13): Trước các biến cố, anh em sẽ bị bắt bớ, tù đày, đưa ra trước vua chúa vì danh Thầy. Đó là dịp để anh em làm chứng.
• Khi ngày tận thế đến, thiên hạ sẽ sợ sệt, nhưng anh em hay ngẩng đầu lên vì ngày cứu độ của anh em đã đến (Lc 21,26-28): Người ta sợ đến hồn xiêu phách lạc, chờ những gì sắp giáng xuống địa cầu...Bấy giờ, Con Người đến trong quyền năng và vinh quang. Khi đó, anh em hãy đứng thẳng và ngẩng đầu lên, vì anh em sắp được cứu chuộc.

BAN GIÁO LÝ ĐỨC TIN GPTB