Ủy ban Thánh Nhạc tổ chức Đại hội Thánh Nhạc lần thứ 55

Thánh nhạc

Ủy ban Thánh Nhạc tổ chức Đại hội Thánh Nhạc lần thứ 55

16/10/2025

Sáng thứ Ba, ngày 14/10/2025, tại Hội trường B.102 – Trung tâm Mục vụ Tổng Giáo phận Sài Gòn, Ủy ban Thánh nhạc (UBTN) trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGMVN) đã tổ chức Đại hội Thánh nhạc lần thứ 55, với sự hiện diện của Đức cha Đaminh Đặng Văn Cầu – Giám mục Thái Bình, tân Chủ tịch UBTN/HĐGMVN, Đức cha Aloisiô Nguyễn Hùng Vị – nguyên Chủ tịch UBTN, cùng khoảng 140 tham dự viên đến từ các giáo phận, dòng tu, học viện và ban Thánh nhạc trên toàn quốc.

Phần Khai mạc – Tri ân và chuyển giao

Mở đầu chương trình, Nhạc sĩ P. Kim đã trân trọng giới thiệu và chào mừng Đức Giám mục Aloisiô Nguyễn Hùng Vị – nguyên Chủ tịch UBTN/HĐGMVN, Đức Giám mục Đaminh Đặng Văn Cầu – tân Chủ tịch UBTN, cùng 26 linh mục đặc trách Thánh nhạc của 27 giáo phận, Ban Thường vụ và đông đảo tham dự viên đến từ các hội dòng, ca đoàn; đồng thời điểm lại những sự kiện nổi bật kể từ Hội thảo Thánh nhạc lần thứ 54 (5/2025), đặc biệt tưởng nhớ hai linh mục nhạc sĩ lỗi lạc Phêrô Kim Long và Anrê Đỗ Xuân Quế, O.P., những người đã hiến trọn đời cho nền Thánh nhạc Công giáo Việt Nam.

Tiếp theo, Đức cha Aloisiô Nguyễn Hùng Vị chia sẻ tâm tình tri ân các cộng tác viên trong hai nhiệm kỳ vừa qua (2019–2025), đồng thời giới thiệu Đức cha Đaminh Đặng Văn Cầu – tân Chủ tịch UBTN nhiệm kỳ 2025–2028. Trong lời phát biểu, Đức cha Đaminh bày tỏ lòng cảm mến và xác tín rằng:

“Ủy ban Thánh nhạc là một ủy ban làm việc rất chuyên môn, chuyên nghiệp và chuyên cần; vì thế, tôi mong muốn tất cả chúng ta tiếp tục hiệp thông, đồng hành, để thánh nhạc thực sự trở thành đôi cánh nâng tâm hồn cộng đoàn lên với Chúa.”

Đại diện UBTN – Linh mục Rôcô Nguyễn Duy, Thư ký Ủy ban – thay mặt cộng đoàn bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến Đức cha Aloisiô, cầu chúc ngài luôn bình an và tràn đầy ơn Chúa. Ban tổ chức trao quà tri ân đến hai vị Giám mục trong bầu khí hiệp thông, thắm đượm tình huynh đệ.

Phần Thuyết trình – “Đào tạo phụng vụ cho thừa tác viên âm nhạc”

Tiếp nối chương trình, Linh mục Rôcô Nguyễn Duy giới thiệu Linh mục Giuse Phạm Đình Ái, SSS, thuyết trình đề tài chính của Đại hội: “Đào tạo phụng vụ cho thừa tác viên âm nhạc”

Dựa trên các văn kiện chính thức của Hội thánh – từ Hiến chế Phụng vụ Sacrosanctum Concilium (1963), Huấn thị Musicam Sacram (1967) đến Tông thư Desiderio Desideravi (2022) và Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc (2017) – Cha Giuse triển khai nội dung theo ba hướng chính:

Tầm quan trọng của việc đào tạo phụng vụ

Cha Giuse khẳng định, phụng vụ là “lời cầu nguyện của toàn thể Hội thánh”, là nơi cộng đoàn gặp gỡ Thiên Chúa. Vì thế, âm nhạc trong phụng vụ không chỉ là nghệ thuật, mà là ngôn ngữ đức tin, phải được nuôi dưỡng bởi nền tảng thần học và linh đạo.

Ngài nói:

“Nếu âm nhạc thiếu hơi thở linh thánh, nó có thể khiến cộng đoàn phân tán; nhưng nếu được đào tạo đúng hướng, từng giai điệu sẽ trở thành lời cầu nguyện, nâng tâm hồn tín hữu lên gặp gỡ Chúa.”

Bản chất và vai trò của thừa tác viên âm nhạc (TTVAN)

Cha Giuse trình bày:

- Thừa tác viên âm nhạc là người phục vụ bằng ân huệ âm nhạc, gồm ca trưởng, ca viên, người xướng thánh vịnh, nhạc công...

- Họ trước hết là môn đệ của Chúa, rồi mới là người thi hành sứ vụ âm nhạc.

- Việc đào tạo cần chú trọng cả tâm hồn – thần học – phụng vụ – kỹ năng âm nhạc, giúp họ hiểu rõ ý nghĩa từng phần của Thánh lễ, để chọn bài hát phù hợp mầu nhiệm được cử hành.

Ngài trích dẫn lời dạy trong Sacrosanctum Concilium, số 14:

“Mẹ Giáo hội tha thiết ước mong toàn thể tín hữu tham dự phụng vụ cách trọn vẹn, ý thức và linh động.”

Từ đó, việc huấn luyện ca trưởng, ca viên phải dẫn họ đến hiểu phụng vụ, chứ không chỉ học hát hay.

Cập nhật và canh tân trong âm nhạc phụng vụ

Cha Giuse đặc biệt đề cập đến “sự cập nhật” trong việc hát các phần quan trọng nhất của Thánh lễ – theo Sách lễ Rôma 2002, bốn phần ưu tiên hát là:

- Tung hô Tin Mừng,

- Thánh! Thánh! Thánh!,

- Tưởng niệm Mầu nhiệm Đức tin,

- và Amen.

Ngài giải thích: Đây là những điểm thần học cốt lõi, nơi cộng đoàn trực tiếp tuyên xưng đức tin. Vì vậy, cần dạy ca đoàn chọn đúng phần, đúng cung giọng, và tránh biến Thánh lễ thành buổi trình diễn.

Cha Giuse cũng đề cập đến vai trò thinh lặng thánh sau bài giảng và sau khi rước lễ – “khoảng không gian giúp Chúa Thánh Thần hoạt động, để người tham dự gặp gỡ Chúa trong nội tâm”.

Phần thảo luận và tương tác

Phần thảo luận được các tham dự viên hưởng ứng sôi nổi. Các câu hỏi tập trung vào những vấn đề thực tế:

- Tiêu chuẩn để trở thành ca trưởng Thánh nhạc;

- Quy định về các bài hát chưa được Imprimatur;

- Việc sử dụng màn hình trình chiếu trong Thánh lễ;

- Mô hình đào tạo và cấp chứng chỉ cho thừa tác viên âm nhạc.

Các linh mục diễn giả đã lần lượt giải đáp:

“Âm nhạc phụng vụ phải là âm nhạc của cộng đoàn – mang tính cầu nguyện, chứ không phải biểu diễn.”

Cha Rôcô cũng cho biết, trong tháng 10/2025, UBTN sẽ tổ chức bốn buổi “Hội thảo Ca trưởng Thánh nhạc” để chia sẻ và hướng dẫn cụ thể việc huấn luyện, nâng cao năng lực cho ca trưởng tại các giáo phận.

Huấn từ kết thúc – Hướng tới Đại hội lần thứ 56

Kết thúc buổi làm việc, Đức Giám mục Đaminh Đặng Văn Cầu đánh giá cao nội dung thuyết trình “sâu sắc, thiết thực và giàu tính mục vụ”. Ngài cảm ơn các diễn giả và Ban Tổ chức, đồng thời kêu gọi các Ban Thánh nhạc tiếp tục cổ võ việc đào tạo phụng vụ tại địa phương, để mỗi ca đoàn trở thành “người phục vụ mầu nhiệm thánh bằng âm nhạc và đức tin”.

Ngài cũng thông báo: Hội thảo Thánh nhạc lần thứ 56 sẽ được tổ chức tại Giáo phận Thái Bình vào ngày 05/5/2026.

Bế mạc – Hiệp thông và tri ân

Đại hội khép lại lúc 11g15 với Lời nguyện tạ ơn và phép lành của Đức Cha Đaminh - Tân Chủ tịch và Đức Cha Aloisio - Nguyên Chủ tịch UBTN

Mỗi tham dự viên nhận phần quà ý nghĩa gồm:

- 6 tập “Suy niệm Lời Chúa” – di sản 65 năm sáng tác của Linh mục Kim Long;

- Sách “Nhịp cầu Tâm giao – Hiệp hành chăm sóc môi sinh” (Ủy ban Đối thoại Liên tôn);

- Sách “Mầu nhiệm Đức tin” do Linh mục Rôcô Nguyễn Duy biên dịch.

Trong bầu khí thân tình và hiệp nhất, Đại hội Thánh nhạc lần thứ 55 khép lại tốt đẹp, mở ra một định hướng mới cho công cuộc đào tạo phụng vụ – đào tạo tâm hồn, để mỗi nốt nhạc vang lên đều trở thành lời cầu nguyện sống động dâng lên Thiên Chúa.

Bài: Tiến Hương

Ảnh: Đăng Duy

Nguồn: hdgmvietnam.com