GIÁO XỨ THÁI SA

Năm đón nhận Tin Mừng : Đầu thế kỷ XX

Năm thành lập Giáo họ : 1910

Năm thành lập Giáo xứ : 1917

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 1996

Bổn mạng : Thánh Antôn Padua (13/6)

Số giáo dân : 446 (Toàn xứ), 116 (họ Nhà Xứ)

Địa chỉ: Nhà thờ Thái Sa, xã Vũ Vân, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.

I-VỊ TRÍ

Giáo xứ Thái Sa cách Tòa Giám Mục khoảng 15 km về hướng Nam; phía Đông Nam giáp Trại phong Vân Môn; phía Đông giáp xứ Trà Vy; phía Tây Bắc giáp xứ Cổ Việt.

II-TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Lược sử hình thành và phát triển

Hạt giống đức tin được gieo rắc trên mảnh đất Thái Sa vào đầu thế kỷ XX do hai dòng tộc họ Nguyễn ở làng Sa Cao (Nam Định) mang tới. Hai dòng họ này đến đây vì ngôi làng của họ bị dòng chảy của sông Hồng làm sạt lở hết. Ban đầu, họ lấy ngôi nhà của cụ Nguyễn Hương Kỳ làm nơi truyền giáo và cầu nguyện.

Năm 1910, Họ Thái Sa được thành lập, thuộc xứ Cổ Việt, nhận thánh Antôn làm quan thầy. Năm 1917, Đức cha Phêrô Munagorri Trung tách họ Thái Sa khỏi xứ Cổ Việt và nâng lên hàng giáo xứ. Thời cha Học và cha Tràng Thái, Giáo xứ đã xây dựng một ngôi thánh đường với chiều dài 28m, rộng 9m, cao 9m và tháp chuông cao 25m.

Năm 1929, cha Học về coi sóc Giáo xứ lần thứ hai và ngài tái thiết lại ngôi thánh đường đã bị thiên tai làm hư hại nặng.

Năm 1946, một cơn bão lớn đã phá hủy ngôi nhà thờ, nhưng chỉ sau một thời gian, với sự nỗ lực của cha xứ và bà con trong Giáo họ, ngôi thánh đường được xây dựng lại khang trang hơn.

Trong thời gian dài (1951 - 1992), Giáo xứ không có cha trực tiếp coi sóc nên các hoạt động trong Giáo xứ bị ngưng trệ : nhà chung bị dỡ bỏ, nhà thờ bị thu hẹp lại chỉ còn bốn gian...

Năm 1992, cha Giuse Mai Trần Huynh về quản nhiệm Giáo xứ, ngôi thánh đường lại được tái thiết.

Ngày 29/4/1996, Giáo xứ hân hoan khởi công xây dựng ngôi thánh đường dài 28m, rộng 9m và tháp chuông cao 25m, được cắt băng khánh thành ngày 12/12/1996.

Năm 2000, Giáo họ tiếp tục xây ngôi nhà phòng, dài 18m, rộng 8m, cao 5m.

Các linh mục coi sóc Giáo xứ: cha Học cha Kiên; cha Phêrô Vũ Đức Phượng; cha Thận; cha Giuse Phạm Kim Bảng; cha Giuse Trần Châu Quý; cha Giuse Vũ Văn Vân; cha Gioan B. Trần Trọng Uyên; cha Gioan B. Phạm Ngọc Châu (1973 - 1992); cha Giuse Maria Mai Trần Huynh (1992 - 2014), cha Giuse Trần Văn Thực, cha Antôn Phan Vũ và hiện nay là cha Mic. Nguyễn Khải Hoàng.

Các giáo họ trực thuộc: Thuỷ Cơ và Đông Thọ (Trại phong Vân Môn).

III - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Điểm nổi bật của giáo dân Thái Sa là tinh thần nhiệt thành, hy sinh phục vụ quên mình. Đặc biệt, các đoàn hội (như Huynh đoàn Đaminh, hội con Đức Mẹ, ban Ca, ban Kèn, hội Trống, hội Trắc, xứ đoàn Giuse Túc... ) cũng có nhiều đóng góp xây dựng

Giáo xứ và Giáo phận, tổ chức mục vụ bác ái, thăm viếng người đau yếu bệnh tật, cô thế cô thân, cứu giúp những người gặp tai ương hoạn nạn và đồng hành với bệnh nhân tại trại phong Vân Môn.

Cùng với cha quản nhiệm, những năm gần đây, Giáo xứ còn có cha Jos. Nguyễn Văn Tuyên, cha Antôn Phan Vũ, cùng quý dì dòng Đaminh Thái Bình đồng hành và cộng tác để xây dựng Giáo xứ. Vì thế, đời sống Giáo xứ được thăng tiến về mọi mặt.

GIÁO HỌ THỦY CƠ

Năm đón nhận Tin Mừng : Giữa thế kỷ XIX

Năm thành lập Giáo họ : Khoảng năm 1916

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 2005

Bổn mạng : Thánh Phêrô (29/6)

Số giáo dân : 180

Địa chỉ : Nhà thờ Thủy Cơ, xã Vũ Vân, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Cách họ nhà xứ khoảng 500m về hướng Tây.

II - HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Thời vua Tự Đức cấm đạo (1848 - 1883), ở làng Đồng Nê (xứ Bùi Chu), gia đình cụ Đaminh Phượng phải bỏ trốn sang đất Vân Môn để tránh quan quân lùng bắt. Vì làng này làm nghề chài lưới và không có người Công giáo nên việc ẩn núp có bề thuận lợi. Thời gian sống ở đây, gia đình cụ đã sinh được bốn người con trai (Chỉ Thưởng, Chỉ Uy, Trùm Rương và Trùm Muôn) và hai gái. Đây là những tiền nhân của giáo họ Thủy Cơ ngày nay.

Một ngày kia, cha xứ Cổ Việt (cha Diễn) khi qua phà Sa Cao nghe thấy một đám dân chài tụ tập đọc kinh cầu nguyện. Cha liền bắt chuyện làm quen, nhận họ làm con chiên và cho sinh hoạt với xứ Cổ Việt. Từ đó, cha thường lui tới coi sóc đoàn chiên nhỏ bé này. Sau một thời gian, Giáo họ dựng một ngôi nhà thờ giáp sông Hồng, nhận thánh Phêrô làm quan thầy. Về sau, nơi đây thuộc về Giáo xứ Thái Sa.

Nạn đói năm 1945, giáo dân sơ tán, số còn lại chừng 20 gia đình. Năm 1954, Giáo họ chỉ còn lại 4 gia đình (với 22 nhân danh).

Tháng 4/1996, dưới sự hướng dẫn của cha Giuse Mai Trần Huynh, Giáo họ đã mua được một khu đất diện tích 1.784m2. Năm 2005, Giáo họ đã dựng một nhà nguyện chiều dài 18m, rộng 7.2m, lợp mái tôn.

II - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Tuy là một Giáo họ nhỏ, đa số bà con làm nghề chài lưới, cuộc sống quanh năm phải bươn trải với sông nước, người dân Giáo họ Thủy Cơ vẫn giữ được những nét truyền thống đáng quý của xóm đạo và nhiệt tình cộng tác với cha xứ trong công việc mục vụ, nhất là phục vụ trại phong Vân Môn. Hiện nay, Giáo họ đã thành lập được : ban Ca, ban Kèn, hội Trống, huynh đoàn Đaminh, hội Con Đức Mẹ, hội Gia trưởng...Sự có mặt của các hội đoàn làm cho mọi hoạt động của Giáo họ thêm sôi động và sốt sáng.

GIÁO HỌ ĐÔNG THỌ

Năm đón nhận Tin Mừng : Cuối thế kỷ XIX

 Năm thành lập Giáo họ : 1935

Năm xây dựng nhà thờ hiện tại : 2010

Bổn mạng : Đức Mẹ Sầu Bi (15/9) và

Lòng Chúa Thương Xót (CN II PS)

Số giáo dân : 150

Địa chỉ : Nhà thờ Đông Thọ, thôn Cộng Đồng, xã Vũ Vân, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Cách nhà xứ khoảng 2km về phía Tây Bắc.

I- HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN

Lược sử hình thành và phát triển

Vào cuối thế kỷ XIX, thương tình cho số phận những người đau khổ vì mắc bệnh phong, các nhà truyền giáo thuộc Hội Thừa Sai Paris đã lập Trại Cùi ở tỉnh Thái Bình.

Khởi đầu, trại được xây dựng ở làng Đoan Túc và phố Trần Hưng Đạo (thị xã Thái Bình). Sau đó, trại được chuyển đến vùng đất ven Sông Hồng - gần làng Vân Môn. Theo dòng thời gian, các bệnh nhân phong ở 21 tỉnh phía Bắc đều tìm đến đây, con số lên tới cả ngàn người. Trong số đó, có nhiều người Công giáo, họ sống với nhau thành từng cộng đoàn.

Giáo dân nơi đây đã chung sức xây được 3 ngôi nhà thờ: Giáp Đông có nhà thờ Đông Thọ, Giáp Tây có nhà thờ Tây An, Giáp Nam có nhà thờ Nam Phúc. Nhà thờ Đông Thọ (dài 42m, rộng 15m, cao 12m và tháp chuông cao 29m) được hoàn thành năm 1935.

Sau bao thăng trầm của lịch sử, năm 1992, cha Giuse Mai Trần Huynh được Bề trên cử về quản nhiệm Giáo xứ Thái Sa. Kể từ đó, Giáo họ Đông Thọ luôn luôn được ngài chăm lo cách đặc biệt, nhất là những bệnh nhân trong trại.

Năm 2006, Giáo họ xây ngôi nhà phòng 2 tầng. Cuối năm 2010, nhờ quý ân nhân giúp đỡ, nhà thờ Đông Thọ được xây dựng lại để dâng kính Lòng Chúa Thương Xót.

Năm 2012, Đức cha Phêrô giao cho cha Giacôbê Phan Vũ - Dòng Phanxicô viện tu, coi sóc mục vụ tại đây. Bên cạnh đó, cộng đoàn Đông Thọ - trại phong Vân Môn còn nhận được sự giúp đỡ và đồng hành của quý dì Dòng Mân Côi Bùi Chu, Dòng Đaminh Thái Bình và quý thầy tập vụ hè của Đại Chủng viện Hà Nội.

Ơn gọi trong Giáo họ: cha Vinc.Vũ Tiến Dũng (Cp. Long Xuyên).

II - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG

Trong suốt những năm qua, cộng đoàn Văn Môn luôn được các vị chủ chăn quan tâm, ưu ái cách đặc biệt. Đức cha Đaminh Đinh Đức Trụ đã từng thao thức “Nếu tôi được tự do đến với đoàn chiên, thì điểm đầu tiên tôi đến thăm sẽ là trại Dưỡng tế Vân Môn”. Suốt 19 năm tại vị, Đức cha Fx. Nguyễn Văn Sang đều tổ chức Thánh Lễ vào mỗi dịp đầu năm tại trại phong để kêu gọi mọi người cầu nguyện và giúp đỡ cho bệnh nhân nơi đây. Đức cha Phêrô đương nhiệm thường tới thăm hỏi, tặng quà cho các bệnh nhân, Ngài còn tổ chức hội chợ xuân, giao lưu thể thao hè để mọi người đến với Văn Môn. Có thể nói, giáo dân và các bệnh nhân nơi đây đang được cảm nghiệm Lòng Chúa Thương Xót ngang qua các chứng nhân sống động của Ngài.

(Trích Kỷ Yếu 80 Năm Thành Lập Giáo Phận Thái Bình _ Nxb Hồng Đức)