BÀI 26

CHÚA GIÊSU TẠI GIÊRICÔ VÀ GIÊRUSALEM

Luca 19,1-45

Câu 1: Chuyện gì đã xảy ra khi Đức Giêsu vào thành Giêrikhô?

Thưa: ¹ Sau khi vào Giêrikhô, Đức Giêsu đi ngang qua thành phố ấy. ² Ở đó có một người tên là Da-kêu; ông đứng đầu những người thu thuế, và là người giàu có. ³ Ông ta tìm cách để xem cho biết Đức Giêsu là ai, nhưng không được, vì dân chúng thì đông, mà ông ta lại lùn. ⁴  Ông liền chạy tới phía trước, leo lên một cây sung để xem Đức Giêsu, vì Người sắp đi qua đó. ⁵ Khi Đức Giêsu tới chỗ ấy, thì Người nhìn lên và nói với ông: "Này ông Da-kêu, xuống mau đi, vì hôm nay tôi phải ở lại nhà ông! "

Câu 2: Sau khi được Chúa Giêsu gọi đích danh, ông Da-kêu đã có hành động nào (làm gì)?

Thưa: ⁶ Ông vội vàng tụt xuống, và mừng rỡ đón rước Người.⁷ Thấy vậy, mọi người xầm xì với nhau: "Nhà người tội lỗi mà ông ấy cũng vào trọ! "⁸ Ông Da-kêu đứng đó thưa với Chúa rằng: "Thưa Ngài, đây phân nửa tài sản của tôi, tôi cho người nghèo; và nếu tôi đã chiếm đoạt của ai cái gì, tôi xin đền gấp bốn." ⁹ Đức Giêsu mới nói về ông ta rằng: "Hôm nay, ơn cứu độ đã đến cho nhà này, bởi người này cũng là con cháu tổ phụ Abraham. ¹⁰ Vì Con Người đến để tìm và cứu những gì đã mất."

Câu 3: Đâu là ý nghĩa về thái độ của Đức Giêsu đối với ông Giakêu?

Thưa: Ngang qua hành động Đức Giêsu ngước lên nhìn Da-kêu đang ở trên cây, rồi gọi ông xuống cũng như sẵn sàng đến nhà ông dùng bữa diễn tả cho chúng ta thấy: thứ nhất đó là một thái độ chủ động của Đức Giêsu khi kêu gọi; thứ hai: Ngài không phân biệt thái độ đối với người thu thuế, tội lỗi hay một người sống giữ luật hay nói cách khác Đức Giêsu gọi đích danh ông Dakêu, nhìn ông với ánh mắt của lòng thương xót, chứ không nhìn qua lăng kính định kiến xã hội. Khi tới nhà ông Da-kêu dùng bữa, đối với Đức Giêsu, Ngài nhắm tới mục đích để cứu độ và nó quan trọng hơn những quy định về luật thanh sạch.

Qua cử chỉ Đức Giêsu ngước mắt nhìn Giakêu đang ở trên cây và gọi tên ông, bảo ông xuống và tự mình đến nhà ông dùng bữa, Đức Giêsu đã phác họa những tầng ý nghĩa sau. Trước hết, ngước mắt nhìn Giakêu ở trên cây, Đức Giêsu đã nhìn thấu khát vọng sâu kín trong tâm hồn ông. Thứ hai, chính Đức Giêsu là Đấng khởi đầu lời mời gọi, mở ra con đường hoán cải cho Giakêu. Thứ ba, Ngài không để những rào cản xã hội hay định kiến ngăn cách tình yêu của Ngài với bất kỳ ai: Ngài không phán xét Giakêu, nhưng để lòng thương xót của Ngài chạm vào trái tim ông. Hơn nữa, khi bước vào nhà Giakêu để dùng bữa, Đức Giêsu đã vượt qua những lề luật khắt khe về sự thanh sạch, phá vỡ ranh giới của định kiến để khẳng định một chân lý cao cả: sứ mệnh của Ngài là mang ơn cứu độ đến cho mọi người.

Câu 4: Đâu là bài học mà thánh sử Luca muốn dạy chúng ta khi thuật lại con đường đi tìm Chúa của ông Da-kêu?

Thưa: Hành động “tìm cách gặp Đức Giêsu” diễn tả một khát khao mãnh liệt và cháy bỏng trong tiếng Hy Lạp (x. Lc 11,10; Mt 6,33). Tiếp đến, với đầy quyết tâm, ông “chạy lên trước” và “trèo lên cây” – những cử chỉ khiêm tốn, sẵn sàng gạt bỏ danh dự thế gian, chấp nhận ánh nhìn khinh miệt của đám đông, chỉ để mong được nhìn thấy Đức Giêsu. Những hành động ấy khắc họa một tâm hồn khao khát tìm kiếm chân lý nơi Đức Giêsu. Bài học dành cho con người thời nay là: cuộc lữ hành theo Đức Giêsu đòi hỏi một con tim nồng cháy khát khao Thiên Chúa, một tâm hồn rộng mở để đón nhận ánh sáng chân lý, và lòng dũng cảm buông bỏ tính kiêu ngạo và cái tôi của mình, cùng những lầm lạc tội lỗi, để linh hồn được tự do vươn cao trong ân sủng củaThiên Chúa.

Câu 5: Đức Giêsu đã nói gì với những người tưởng là Triều Đại Thiên Chúa sắp xuất hiện?

Thưa: Đức Giêsu kể cho họ dụ ngôn sau: có một người quý tộc sắp đi xa, ông gọi mười người đầy tớ và phát cho họ mỗi người một nén bạc và dặn họ làm ăn sinh lời. Khi ông trở về, người thứ nhất đến và nói đã làm sinh lời được mười nén. Ông khen và trao cho cai trị mười thành. Người thứ hai đến và nói đã làm sinh lời được năm nén nên được ông khen và cho cai trị năm thành. Người thứ ba đến và nói đã cất giẫu kĩ và không làm sinh lời vì nghĩ ông chủ khắc nghiệt nên đã bị ông chủ phạt. Đức Giêsu kết luận: "Tôi nói cho các anh hay: phàm ai đã có, thì sẽ được cho thêm; còn ai không có, thì ngay cái nó đang có cũng sẽ bị lấy đi” (Lc 19,26).

Câu 6: Hình ảnh của ông Chủ trong dụ ngôn này nói lên điều gì?

Thưa: Trước hết, ông chủ là người có lòng thương xót. Điểm này được biểu hiện ở chỗ ông chia đều số bạc cho các người đầy tớ và căn dặn họ làm ăn sinh lời; khi trở về, ông xem họ làm ăn sinh lời thế nào, và ban thưởng cho họ dựa trên thành quả đó. Tuy nhiên, ông chủ cũng là người rất công bằng: đối với người đầy tớ lười biếng, ông đã thu lại nén bạc mà ông đã trao cho họ. Như thế, ông chủ trong dụ ngôn hiện lên như hình ảnh của Thiên Chúa, Đấng vừa là Đấng yêu thương con người và ban phát cho họ mọi ơn lành của Người, vừa là Đấng công bằng vô cùng.  

Câu 7: Tại sao Đức Giêsu lại kể dụ ngôn này?

Thưa: Đức Giêsu kể dụ ngôn này cho những người “tưởng là Triều Đại Thiên Chúa sắp xuất hiện đến nơi rồi” (Lc 19, 11) để dạy họ hai điều. Thứ nhất, Nước Thiên Chúa chưa xuất hiện cách chung cuộc như họ tưởng. “Ông chủ” sẽ đi vắng, tức là Chúa Giêsu sẽ không xuất hiện cách hữu hình một thời gian, nhưng sau đó sẽ trở lại vào ngày sau hết. Thứ hai, trong thời gian ông chủ đi vắng—tức là trước ngày quang lâm của Thiên Chúa, các đầy tớ là chúng ta có trách nhiệm làm sinh lời những nén bạc là những hồng ân Chúa ban. Những ai sinh lời những “nén bạc” Chúa trao thì sẽ được Ngài ân thưởng hậu hĩnh. Còn những ai chôn vùi những nén bạc hay không làm sinh lời những hồng ân Chúa ban thì sẽ bị trừng phạt thích đáng.

Câu 8: Đức Giêsu đã căn dặn hai người môn đệ điều gì khi lên Giêrusalem? (Lc 19,28-38)

Thưa: Thánh Luca kể: ²⁸ nói những lời ấy xong, Đức Giêsu đi đầu, tiến lên Giêrusalem. ²⁹ Khi đến gần làng Bếtphaghê và làng Bêtania, bên triền núi gọi là núi Ôliu, Người sai hai môn đệ và bảo: ³⁰ "Các anh đi vào làng trước mặt kia. Khi vào sẽ thấy một con lừa con chưa ai cỡi bao giờ, đang cột sẵn đó. Các anh cởi dây ra và dắt nó đi. ³¹ Nếu có ai hỏi: "Tại sao các anh cởi lừa người ta ra", thì cứ nói: "Chúa có việc cần dùng!

³² Hai người được sai liền ra đi và thấy y như Người đã nói.³³ Các ông đang cởi dây lừa, thì những người chủ nói với các ông: "Tại sao các anh lại cởi lừa người ta ra? "³⁴ Hai ông đáp: "Chúa có việc cần dùng."

Câu 9: Sau khi đã làm theo lời dặn của Đức Giêsu (19,32-34), điều gì đã sảy ra tại Giêrusalem?

Thưa: ³⁵Các ông dắt lừa về cho Đức Giêsu, rồi lấy áo choàng của mình phủ trên lưng lừa, và giúp Người cỡi lên. ³⁶ Người đi tới đâu, dân chúng cũng lấy áo choàng trải xuống mặt đường.³⁷ Khi Người đến gần chỗ dốc xuống núi Ôliu, tất cả đoàn môn đệ vui mừng bắt đầu lớn tiếng ca tụng Thiên Chúa, vì các phép lạ họ đã được thấy.³⁸ Họ hô lên: Chúc tụng Đức Vua, Đấng ngự đến nhân danh Chúa! Bình an trên cõi trời cao, vinh quang trên các tầng trời!

Câu 10: Đâu là thái độ của Đức Giêsu đối với những người Pharisêu, khi Ngài vào thành?

Thưa: Có nhóm Pharisêu, họ lên án việc các tông đồ và đám đông làm khi đón Đức Giêsu vào thành Giêrusalem và tung hô Ngài là Đấng Mêsia, thấy vậy, nên Đức Giêsu đã khiển trách họ và còn nói: "Tôi bảo các ông: họ mà làm thinh, thì sỏi đá cũng sẽ kêu lên! "

Câu 11: Đâu là bài học cho chúng ta qua câu chuyện Đức Giêsu vào thành Giêrusalem?

Thưa: Qua trình thuật Đức Giêsu tiến vào thành Giêrusalem, tác giả Tin Mừng Luca muốn nhấn mạnh:

• Thứ nhất, Đức Giêsu chính là Đấng Mêsia nhưng không phải theo cách thể hiện quyền lực thế gian mà là một vi Vua khiêm nhường và mang hòa bình (x. Dcr 9,9; Lc 2,14), Ngài là Đấng nhân danh Chúa mà đến (x. Tv 118,26).
• Thứ hai, biến cố này cũng đánh dấu sự khởi đầu một giai đoạn đỉnh cao về cuộc khổ nạn và cái chết của Đức Giêsu tại Giêrusalem. Ngài hoàn tất công trình cứu chuộc con người tại Thành đô.
• Thứ ba, mặc dù các môn đệ là những người ra đi chuẩn bị và dân chúng tung hô khi Ngài vào thành, nhưng Đức Giêsu mới là người chủ động tiến lên Giêrusalem (x. Lc 9,51; 19,28). Việc sai môn đệ đi lấy lừa và tiên liệu mọi sự cho thấy Người không bị cuốn vào một âm mưu, mà tự nguyện bước vào cuộc Thương Khó như một hành động hiến mình.

Câu 12: Đâu là thái độ của Đức Giêsu khi trông thấy thành?

Thưa: ⁴¹ Khi đến gần Giêrusalem  và trông thấy thành, Đức Giêsu khóc thương ⁴² mà nói: "Phải chi ngày hôm nay ngươi cũng nhận ra những gì đem lại bình an cho ngươi! Nhưng hiện giờ, điều ấy còn bị che khuất, mắt ngươi không thấy được. ⁴³ Thật vậy, sẽ tới những ngày quân thù đắp luỹ chung quanh, bao vây và công hãm ngươi tư bề. ⁴⁴ Chúng sẽ đè bẹp ngươi và con cái đang ở giữa ngươi, và sẽ không để hòn đá nào trên hòn đá nào, vì ngươi đã không nhận biết thời giờ ngươi được Thiên Chúa viếng thăm."

Câu 13: Tác giả Luca muốn nhấn mạnh điều gì khi thuật lại việc Đức Giêsu khóc thương thành?

Thưa: Thứ nhất, tác giả Tin Mừng Luca muốn nói việc Đức Giêsu khóc thương thành Giêrusalem vì thành không nhận ra “thời giờ Thiên Chúa viếng thăm” (Lc 19,44), thành Giêrusalem không chỉ là thành đô mà còn là biểu tượng của dân Chúa. Thánh sử Luca muốn nhấn mạnh lòng thương xót của Đức Giêsu đối với dân thành (x.Gr 8,18-23). Trong ngôn ngữ Kinh Thánh, đây là thời điểm mang tính quyết định của ơn cứu độ. Thứ hai, qua trình thuật này, tác giả cũng nhắc lại lời mời gọi hoán cải của Đức Giêsu cho tất cả những ai tin theo Ngài, họ cần nhận biết “thời kì Thiên Chúa viếng thăm” trong cuộc đời của mình.

Câu 14: Đức Giêsu đã làm gì khi vào trong Đền thờ?

Thưa: ⁴⁵ Đức Giêsu vào Đền Thờ, Người bắt đầu đuổi những kẻ đang buôn bán ⁴⁶ và nói với họ: "Đã có lời chép rằng: Nhà Ta sẽ là nhà cầu nguyện thế mà các ngươi đã biến thành sào huyệt của bọn cướp! " sau đó ⁴⁷ hằng ngày, Người giảng dạy trong Đền Thờ. Các thượng tế và kinh sư tìm cách giết Người, cả các thân hào trong dân cũng vậy.⁴⁸ Nhưng họ không biết phải làm sao, vì toàn dân say mê nghe Người.

Câu 15: Các hành động này của Đức Giêsu muốn nói điều gì?

Thưa: Thứ nhất, các hành động này muốn nhấn mạnh tới việc Đức Giêsu lên án những người làm biến đổi bản chất của Đền thờ là nhà Thiên Chúa. Theo Tin Mừng Luca, Đền thờ chính là nơi con người đến cầu nguyện và gặp gỡ Thiên Chúa, Đức Giêsu tái xác định lại ý nghĩa đích thực của Đền thờ (19,45-46). Thứ hai, tác giả Luca khẳng định thẩm quyền của Đức Giêsu, Ngài mới là chủ đền thờ (19,46) khi trích lời các ngôn sứ (Is 56,7; Gr 7,11). Thứ ba: hành động này cũng tiên báo về cái chết của Đức Giêsu khi các thượng tế tìm cách giết Ngài (19,47). Thứ tư, việc Đức Giêsu tiếp tục hằng ngày giảng dạy công khai tại đây (19,48) ám chỉ lời giảng dạy của Ngài trở thành nền tảng cho đời sống và chính Ngài sẽ thay thế Đền thờ.

BAN GIÁO LÝ ĐỨC TIN GPTB